“Yad Vashem-onderscheiding voor familie De Roo is ook voor het dorp Blije”

BLIJE – De postume Israëlische Yad Vashem-onderscheiding voor Jan en Alie de Roo moet eigenlijk ook gezien worden als een onderscheiding voor het hele dorp Blije, schrijft Omrop Fryslân. Neef van Jan en Alie de Roo, Ruurd Verbeek, zei dat woensdag bij zijn dankwoord voor de onderscheiding namens de familie. “In Jan en Alie worden voor mijn gevoel ook de andere mensen uit het dorp geëerd die hetzelfde hebben gedaan. Maar niet iedereen kan zo’n onderscheiding krijgen, omdat je daar getuigenverklaringen voor nodig hebt en veel getuigen leven niet meer.”

“Bijna iedereen in het complot”

Verbeek heeft het voormalige smokkelkind Bennie de Goede – in oorlogstijd Karel – geholpen bij het onderzoek naar zijn verleden. Verbeek verzamelde ook de getuigenverklaringen die nodig zijn om een Yad Vashem-onderscheiding te kunnen aanvragen. “De ondergrondse in het dorp was zo breed. Ik vond het heel bijzonder om dat te ontdekken. De dominee, de domineesvrouw, de schooljuf, de huisarts; eigenlijk zat bijna iedereen in het complot. Als de dominee om hulp vroeg, werd er niet vaak ‘nee’ gezegd.” Er zaten ook meer onderduikers in het dorp. Iedereen was op z’n hoede als er landwachters door het dorp fietsten, maar er is volgens Verbeek in Blije geen enkele onderduiker omgekomen door verraad.

Maar ook in een christelijk dorp in het noorden van Fryslân was het in huis nemen van een joods jongetje niet zonder gevaar, onderschrijft Verbeek. “Er waren razzia’s en huisinvallen en er zijn ook bij de familie De Roo een paar gevaarlijke situaties geweest.” Zo werd De Roo een keer door Duitsers gecontroleerd toen hij met paard en een paar kleine jongens in de wagen onderweg was naar het land. Hij moest vertellen hoe de jongens in zijn wagen heetten en van wie ze waren. “Jan de Roo zei toen: ‘Kareltje is mijn zoon’. De Duitser antwoordde: ‘Dat kan ik wel zien, hij lijkt sprekend op zijn vader’.” Jan de Roo vond het prachtig en vertelde het verhaal graag door. Een ander spannend moment was toen kleine Karel voor huis in de box het woord ‘rotmoffen’ zei toen een Duitse soldaat voorbij liep. Verbeek: “Tante Alie is toen snel naar buiten gelopen en zei dat Kareltje iets anders bedoelde. Maar gevaarlijk was het wel.”

Dromen in het Fries

De ‘neven’ Ruurd en Bennie hebben nog steeds iedere week contact. “Als wij appen of bellen, dan wil hij ook graag dat ik dat in het Fries doe. Na al die jaren spreekt hij nog aardig goed Fries. Hij droomt ook wel eens in het Fries en dan wil hij de taal weer even horen.” Bennie de Goede komt regelmatig in Fryslân. Woensdagochtend reisde hij met zijn familie naar Blije om vier kleinkinderen te laten zien waar hij in de oorlogsjaren woonde. Ook keek hij even bij het graf van ‘vader en moeder’. “Dat is het enige jammere van vandaag, dat zij dit zelf niet meer mee kunnen maken.” Naast Jan en Alie de Roo kregen woensdag nog vier andere echtparen postuum de Yad Vashem-onderscheiding van de staat Israël voor het laten onderduiken van joodse burgers in de Tweede Wereldoorlog.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail