WAGENINGEN – Uit onlangs gepubliceerde resultaten van Wageningen Universiteit & Research (WUR) blijkt dat 25,6% van de Nederlandse bijenvolken de winter van 2022/2023 niet hebben overleefd. Hierbij is belangrijk op te merken dat dit een gemiddeld cijfer is: de door imkers gerapporteerde sterfte loopt zeer uiteen van 0% (geen verlies) tot 100% (alles verloren). Ook geografisch worden grote verschillen in verlies waargenomen. Belangrijke genoemde oorzaken zijn de parasiet ‘Varroamijt’ en de afwezigheid van voldoende voer (nectar en stuifmeel) in het volk.
Een tekort aan voedsel is voor honingbijen en bijen in het algemeen een belangrijke reden van sterfte. Onvoldoende voedsel in de winter geeft problemen voor de kwaliteit van de larven en jonge bijen en de energievoorziening van het bijenvolk, met als gevolg verhongering of verkleumen door de kou. Bijenhouders horen de volken aan het einde van het seizoen op sterkte en gezondheid in te kunnen schatten en de bijen uiterlijk voor half september van voldoende voedsel te voorzien. Dit kan deels door middel van het bijvoeren van een suikeroplossing. Daarnaast is voldoende en een gevarieerd aanbod van stuifmeel in de zomer en het vroege najaar, essentieel voor de gezondheid van de winterbijen.
Plagen en ziekten
Andere oorzaken zijn plagen en ziekten. Honingbijen worden geteisterd door parasieten zoals bijvoorbeeld de Varroamijt. Het is aan de bijenhouder om hier actief naar te handelen. Dit kan door het toedienen van natuurlijke beschermingsmiddelen als door selectie op basis van gewenste eigenschappen. Onbehandelde volken starten doorgaans met zwakkere bijen aan de winterperiode en daarmee is de kans op uitval tijdens de winter groter. De NBV adviseert imkers dan ook om in principe het door WUR opgestelde 3-gangen menu te volgen dat concrete stappen van behandeling gedurende het seizoen voorschrijft. Het niet-behandelen van bijenvolken tegen de varroamijt is mogelijk, maar daar dient voldoende kennis en monitoring van de gezondheid van het volk aan ten grondslag te liggen. De NBV biedt haar leden kennis en ondersteuning om de bijengezondheid te optimaliseren en om afgewogen keuzes op dit gebied te kunnen maken.
RTV NOF ging twee jaar geleden op bezoek bij imker Peer Zaal, bekijk de reportage van destijds.