In de Kollumerwaard aan de W. van der Ploegweg ligt het voormalige terrein van Muiden Chemie Kollum. De eerste paal van deze fabriek werd geslagen door de toenmalige commissaris van de koningin de heer Hans Wiegel in 1986 en daarmee werd een begin gemaakt aan een 70 ha groot gebied waarop diverse gebouwtjes/bunkers kwamen te staan voor de productie van kruit. De nieuwe kruitfabriek koste ongeveer 20 miljoen gulden en leverde 100 nieuwe arbeidsplaatsen op. De fabriek werd gebouwd en in bedrijf genomen, maar al gauw was er geen vraag meer naar de bijzondere kruitsoorten want al in 1987 bleek dat Muiden Chemie illegaal kruit had geleverd aan Iran, dat op dat moment in oorlog was met Irak. De nieuwe fabriek in Kollum had daarbij ook een rol gespeeld. Er volgde een exportverbod. Men had net de productie opgevoerd en moest dus al het kruit opslaan op eigen terrein. Muiden Chemie kreeg een boete van 3 miljoen gulden, waarvan 2,1 voorwaardelijk. De afzetmarkt voor kruit was volledig ingestort. De voorraden waren zo opgelopen dat de productie in Kollum werd stilgelegd in november 1990. De vakbonden bezetten de drie fabrieken, maar begin december dat jaar was het echt afgelopen. Muiden Chemie ging failliet. Alle 100 werknemers van de fabriek werden ontslagen en de kruitfabriek Kollum ging definitief dicht.
Nu zijn we intussen ruim 17 jaar verder na de sluiting van het complex. Wie denkt dat het bedrijventerrein, wat nog herkenbaar is aan een groot hek er omheen, nog intact is, komt bedrogen uit. De beveiliging van het terrein is nergens meer te bekennen en het hekwerk vertoond grote gaten. Op het terrein is een soort van spookstad ontstaan met wilde begroeiingen en onbegaanbare paden. Rechts van de ingang staat een laag, barakachtig gebouw. De portiersloge rechts van de deur is nog herkenbaar door het schakelpaneel, maar de rest van de inventaris is geheel vernield en ligt verspreid over de vloer. Alle ruiten zijn eruit geslagen en de houten platen die voor de ramen gespijkerd waren zijn ook grotendeels verdwenen. In een kantoorgebouw op het verlaten terrein ligt de grond bezaaid met papier wat uit de kasten is gegooid. Het gaat hierbij om allerlei materiaal van de administratie gegevens van de voormalige kruitfabriek. Na de sluiting is geeneens de moeite genomen om dit soort zaken op te ruimen. Ook een gebouw ligt bezaait met zwarte korrels over de vloer, die behoorlijk brandbaar zijn en wonderlijk genoeg brand één korrel met 3 vlammen. Op het hele terrein zijn sporen zichtbaar van diefstal, plunderingen en vernielingen. De paden zijn vrijwel dichtgegroeid en moeilijk begaanbaar vanwege het mos dat het asfalt bedekt.
Het voormalige terrein van Muiden Chemie Kollum in de Kollumerwaard is nu eigendom van de projectontwikkelaar Phonos Molenland BV uit Houten. Er zijn sinds 2005 plannen om een groot- woon en zorgproject op deze plek aan teleggen. Kollumerland en zorggroep Noorderbreedte nemen deel aan het project dat in totaal zo’n honderd miljoen euro kost. Het terrein van bijna 80 hectare was eerder in het nieuws als vestigingsplaats voor een gevangenis. Ook zijn er plannen geweest voor een attractiepark, een windmolenpark en de plaatsing van schotelantennes voor Defensie.
© foto’s: Jan Beets