Waarom Kollumerwaard een munitieopslag krijgt

KOLLUMERWAARD – Een definitief besluit is er nog niet, maar de contouren voor de toekomstige activiteiten van Defensie in Fryslân worden steeds beter zichtbaar. Het vizier is voornamelijk gericht op Noardeast-Fryslân en de vliegbasis bij Leeuwarden.

Dat betekent waarschijnlijk dat de inwoners van Bantega opgelucht adem kunnen halen. Er is onrust ontstaan nadat het dorp op de lijst van Defensie kwam voor de mogelijke opslag van munitie. Het definitieve besluit over het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie komt eind maart. De komende tijd zijn ze op het ministerie van Defensie nog bezig met het bekijken van de beste locaties. Uit alles wat al bekend is kunnen deels conclusies worden getrokken: de Kollumerwaard krijgt, als het aan Defensie ligt, een munitieopslag en de vliegbasis Leeuwarden een langere tweede baan.

Als eerste de munitieopslag. Defensie zoekt 22 hectare grond voor het plaatsen van een kleine 500 zeecontainers. Die zijn nodig voor de NAVO-troepen die klaar staan als ‘snel inzetbare capaciteit’. Mocht inzet nodig zijn, dan worden de containers direct naar de Eemshaven of naar een vliegveld gebracht om ze zo snel als mogelijk bij de troepen te krijgen. Defensie onderzoekt nu nog drie locaties om munitie op te slaan, alle drie in Fryslân: twee in de Kollumerwaard en een bij Bantega.

Bantega

De impact op het dorp Bantega zou groot zijn: er zouden 16 huizen, waarvan 8 boerderijen, gesloopt moeten worden en land onteigend. Dat Defensie het gebied rondom Bantgea onderzoekt is niet vreemd. Het is populair bij beleidsmakers, zowel landelijk als provinciaal, ook voor andere onderwerpen. Zo wordt gekeken naar de mogelijkheden om daar een hoogspanningskabel van 380 kV aan te leggen. Daarnaast is het gebied in beeld voor de aanleg van de Lelylijn.

Bestuurders in het gebied van De Fryske Marren staan niet te springen. De gemeente heeft zorgen over de inwoners en de provincie heeft Defensie gewezen op de plannen voor de Lelylijn. De schrik zit er goed in bij de bewoners. Voornamelijk de onzekerheid zorgt voor onrust. Kinderen komen soms huilend van school. Dorpsbewoners maken zich zorgen over de waardedaling van hun woning. Maar ze zijn actief. Inwoners zijn begonnen actie te voeren sinds duidelijk werd dat de polder bij het dorp nog altijd in beeld is. Daarmee houden ze pas op als die optie echt van de lijst wordt gehaald.

Kollumerwaard-Oost

Als de munitieopslag in het gebied Kollumerwaard-Oost komt, moet in elk geval een plaats gesloopt worden. Daarnaast heeft het consequenties voor een proefboerderij, waar voornamelijk onderzoek wordt gedaan naar aardappels en uien.

In de nota van Defensie is daar ook aandacht voor. Er wordt gewezen op de bijzondere waarde van de boerderij en dat het lang heeft geduurd om de goede omstandigheden te krijgen voor de grond. Defensie kijkt niet alleen voor een munitieopslag naar Kollumerwaard-Oost, maar ook voor een oefenterrein voor springstoffen. En dat levert de meeste weerstand op bij omwonenden. Boerderijen zouden dan weg moeten, en de werkgelegenheid krijgt een klap.

Aardbevingsgebied

Zo kan niet meer overal gewerkt worden (boeren wordt lastig) en, nog erger: de stekker kan wel uit de ontwikkeling van toerisme in het gebied. Daarnaast is het aardbevingsgebied. zeggen omwoners. Dat was voor Defensie reden om locaties voor munitieopslag in Groningen van de lijst te halen. Bewoners in dat gebied zouden door de komst van zo’n opslag mogelijk hun huis weer moeten verlaten.

Ook de Kollumerwaard-West is in beeld voor de munitie-opslag. Het is de locatie van de voormalige kruitfabriek van Muiden Chemie. Er hoeven geen huizen of boerderijen voor gesloopt te worden. Op het land daarnaast kan ook gewoon geboerd worden. Daarnaast is het terrein zelf al groot genoeg en kan er volgens het bestemmingsplan een opslag aangelegd worden. En de omwoners waren in eerste instantie ook positief.

Geen oefenterrein

De gemeente Noardeast-Fryslân heeft het terrein van de voormalige kruitfabriek onder de aandacht gebracht. “Als het moet, dan moet het, maar dan wel zonder het oefenterrein voor explosieven in Kollumerwaard-Oost.” Dat laatste is ook de meest nadrukkelijke wens van omwoners: geen oefenterrein voor explosieven. Nu dat oefenterrein naar de Kollumerwaard-Oost komt, is voor de omwoners de maat vol: nee tegen alles.

De conclusie is echter dat de locatie Kollumerwaard-West het meest geschikt is voor de opslag van munitie. Niet alleen omdat het past binnen het huidige bestemmingsplan en omdat er ruimte is, maar ook omdat het niet ver rijden is naar de Eemshaven. Dat is de plek waar de munitie bij nood naartoe moet.

Omgevingswet

Waarom Bantega (voor munitieopslag) en Kollumerwaard-Oost (voor een oefenterrein) dan wel onderzocht worden? Dat heeft te maken met de omgevingswet. Volgens die wet moeten redelijke alternatieven onderzocht worden. Dat geldt ook voor het oefenterrein met explosieven. Daar is de locatie Kollumerwaard-Oost een van de drie die nog onderzocht worden. De andere twee mogelijkheden liggen bij Arnhem en Lelystad.

Defensie kijkt bij de afweging onder andere naar wat de consequenties voor de omgeving zijn. Moet er veel gesloopt of onteigend worden of is er veel overlast te verwachten? Dan is een locatie direct een stuk minder interessant.

Een langere baan voor Leeuwarden

Naast een plek voor de munitie en een oefenterrein kijkt Defensie ook naar de toekomst van de F-35’s. De vliegbasis Leeuwarden krijgt in elk geval niet meer vluchten met de gevechtsvliegtuigen, werd gister al duidelijk. Het lijkt er wel op dat de kortste baan wordt verlengd. Dat is een wens van de NAVO en is geen onderdeel van het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie. Minister Brekelmans stond er al bij stil in zijn Rede fan Fryslân. Hij noemde daar het belang van de basis en ook de noodzaak daar uit te breiden.

Defensie stelt dat verlenging van de baan geen extra overlast geeft. Omwoners zetten daar een groot vraagteken bij. Zij verwachten dat juist meer dorpen last krijgen.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail