Vraagdruk woningbouwcorporaties NOF neemt toe: Dantumadiel kortste zoekduur

NOORDOOST FRYSLAN – Het FSP (Fries Sociaal Planbureau) heeft namens gemeenten, de Vereniging Friese Woningcorporaties (VFW), WoonFriesland en de Friese Huurdersorganisaties (OSHF) een onderzoek uitgevoerd naar aanleiding van de vraagdruk in de sociale huurmarkt over de afgelopen vijf jaar. Algehele conclusie voor heel Friesland is dat de vraagdruk is toegenomen. Dat blijkt uit verschillende indicatoren. De gemiddelde inschrijftijd is gestegen, het aantal reacties per aangeboden huurwoningen is toegenomen, de slaagkans van woningzoekenden is afgenomen en de mutatiegraad laat een dalende of stagnerende ontwikkeling zien.

In dit artikel zal uit het onderzoek de specifieke cijfers voor onze regio behandeld worden en de begrippen inschrijftijd, reactiegraad, slaagkans en mutatiegraad verklaard worden. Uit het rapport ‘Vraagdruk Woningbouwcorporaties Fryslân’ zijn de alinea’s die specifiek betrekking hebben op de regio Noordoost Fryslân overgenomen. Ook zijn de kaarten en grafieken afkomstig uit dit rapport.

Woningbouwcorporaties regio Noordoost Fryslân

In de regio Noordoost Fryslân zijn de volgende woningbouwcorporaties werkzaam: Accolade, Elkien, Wonen Noordwest Fryslân en WoonFriesland.

Inschrijftijd

De inschrijfduur van geslaagde actief woningzoekenden is bepaald door voor de 25 procent meest actief woningzoekenden in een gemeente de inschrijfduur in maanden te bepalen, op het moment dat zij een woning betrekken. In de periode 2020 – 2021 hebben 4.653 actief woningzoekenden in Fryslân een corporatiewoning betrokken. Bovenstaande kaarten geven de gemiddelde inschrijftijd van deze geslaagde actief woningzoekenden weer per gemeente en regio. De gemiddelde inschrijfduur van deze actief woningzoekenden is de afgelopen vijf jaar toegenomen met vijf maanden, tot 33 maanden voor de periode 2020 – 2021. De inschrijftijd is het langst in Smallingerland met 42 maanden en het kortst in Dantumadiel met een duur van vijftien maanden.

De afgelopen vijf jaar zijn de verschillen in wachttijd tussen de regio’s kleiner geworden. Regio Noordoost kende de afgelopen vijf jaar de kortste inschrijfduur. In de meest recente cijfers kent Regio Zuidoost de langste wachttijd, alle voorgaande perioden was de wachttijd het langst in Regio Leeuwarden. Vooral de meer stedelijke gemeenten die doorgaans een langere wachttijd kennen, Smallingerland en Heerenveen, dragen bij aan het hoge regionale cijfer voor de Regio Zuidoost.

©Fries Sociaal Planbureau

Reactiegraad

De reactiegraad is het gemiddeld aantal reacties op een voor verhuur aangeboden woning. Het gaat hierbij om geldige (niet foute) reacties. De gedachte is hoe hoger de reactiegraad, hoe groter de belangstelling voor de huurwoning. Per gemeente loopt de reactiegraad behoorlijk uiteen. In de gemeenten Heerenveen, Smallingerland en Leeuwarden werden zowel afgelopen jaar als voorgaande perioden bovengemiddeld veel reacties geplaats op aangeboden woningen. Gemeente Dantumadiel en Regio Noordoost als geheel ontvangen doorgaans het laagste aantal reacties per woning. Zoals te zien in onderstaande tabel zijn met name de afgelopen periode de verschillen in reactiegraad tussen de regio’s in het westen en noorden van Fryslân kleiner geworden.

©Fries Sociaal Planbureau

 

Slaagkans

De slaagkans is een percentage dat de kans van slagen weergeeft voor een woningzoekende op de sociale huurmarkt. De slaagkans wordt berekend door het aantal woningzoekenden die een woning in de gemeente hebben gehuurd te delen door het aantal woningzoekenden dat gereageerd heeft op een voor verhuur aangeboden woning in die gemeente. Het gaat hierbij alleen om unieke mensen. Dit houdt in dat een huishouden dat per woningcorporatie meer dan één keer gereageerd heeft op een aangeboden woning in de gemeente maar één keer meetelt. Als een huishouden in meer dan één gemeente of bij meer dan één woningcorporatie binnen een gemeente reageert wordt dit huishouden wel vaker meegeteld. Het aantal unieke personen is dus bepaald per combinatie van gemeente en woningcorporatie. Als woningzoekenden in toenemende mate bij meerdere woningcorporaties en in meerdere gemeenten reageren, zou dat het aantal unieke reageerders kunstmatig verhogen.

In de periode 2020–2021 zijn er in totaal zo’n 100 duizend unieke reacties geplaats op sociale huurwoningen in Fryslân. Negen procent van deze reacties leidde ook daadwerkelijk tot het huren van een sociale huurwoning. De slaagkans is het hoogst in de Regio Leeuwarden (11,3%) en het laagst in regio Zuidoost (6,8%). Bovenstaande kaart geeft de slaagkans per gemeente weer. De beste kans om een sociale huurwoning te vinden hebben woningzoekenden in de gemeenten Dantumadiel (18,5%) en Harlingen (18,2%). De laagste slaagkans hebben woningzoekenden in gemeente Ooststellingwerf met 5,4%.

©Fries Sociaal Planbureau

Het zoekgedrag van woningzoekenden kan ingedeeld worden in vier gelijke delen, op basis van het aantal keer dat door deze woningzoekenden op een woning gereageerd is. De 25 procent woningzoekenden die het vaakst gereageerd hebben (het 1e kwartiel) noemen we de (meest) actief woningzoekenden. Onderstaande tabel geeft per regio en Fryslân de slaagkans weer voor de woningzoekenden gedurende de afgelopen vier perioden.

©Fries Sociaal Planbureau

Slaagkans meest actief woningzoekenden per gemeente en regio, 2020 – 2021

Een interessante groep in de context van vraagdruk op de woningmarkt, is die groep waar de woningnood vermoedelijk het hoogst is en die zodoende het meest actieve zoekgedrag laat zien. Bovenstaande kaarten geven de gemiddelde slaagkans weer voor deze meest actief woningzoekenden. Per gemeente lopen de slaagkansen voor actief woningzoekend uiteen. De kans om een woning te vinden is het hoogst in gemeente Dantumadiel (22,6%). De slaagkans is daar ruim twee keer zo hoog als in gemeente Weststellingwerf, die de laagste slaagkans kent met 9,2 procent. Regionaal hebben actieve zoekers de beste kans in Regio Leeuwarden (19,5%). In noordelijk Fryslân is de regionale slaagkans met name lager door de beneden gemiddelde slaagkans in Tytsjerksteradiel en Waadhoeke. Onderstaande tabel geeft de slaagkans weer van actief woningzoekenden per regio en Fryslân voor de afgelopen vier perioden.

©Fries Sociaal Planbureau

©Fries Sociaal Planbureau

 

Mutatiegraad

©Fries Sociaal Planbureau

De mutatiegraad meet het percentage woningen van de bestaande voorraad dat op jaarbasis beschikbaar komt voor verhuur. Het is een indicatie voor de doorstroming. De mutatiegraad is het aantal opgezegde woningen gedeeld door het totaal aantal voor verhuur bestemde woningen.

In totaal zijn in de periode 2020 – 2021 zo’n elfduizend sociale huurwoningen vrijgekomen voor verhuur in Fryslân. Het absolute aantal woningen dat per periode vrijkomt is vanaf 2017 – 2018, gedurende de afgelopen vijf jaar, afgenomen met in totaal zo’n 700 woningen. De doorstroom is deze afgelopen vijf jaar eveneens afgenomen met een half procentpunt tot een mutatiegraad van 8,2 procent voor de periode 2020 – 2021. De doorstroom is historisch gezien laag in Fryslân, maar alsnog hoger dan de landelijk gemiddelde doorstroom van rond de 7 procent voor sociale huur via woningbouwcorporaties (PBL, 2021)1.

Onderstaande tabel laat zien dat voor alle regio’s de doorstroom een stokkende of dalende ontwikkeling kent. Regio en gemeente Leeuwarden kent met 9,9 procent de hoogste mutatiegraad. De doorstroom is het laagst in Regio Zuidoost, met een mutatiegraad van 7,3 procent.

©Fries Sociaal Planbureau

Kijk hier voor het hele rapport over de Vraagdruk Woningbouwcorporaties Fryslân. Hierin wordt onder andere uitleg gegeven over de mutatiegraad per soort kern, het aantal verhuurbare woningen met soort kern en de gemiddelde reactiegraad per huurklasse.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail