VIDEO: Watersnoodramp staat Amelander commando nog helder voor de geest: “Je wist: die gaan verdrinken”

AMELAND – Zeventig jaar terug hielp Richard Veltman (91) tijdens de watersnoodramp bewoners van Zeeland te evacueren. De Amelander kan de meeste beelden nog zo terughalen. “Ook de dode dieren maakten veel indruk.” Schrijft Omrop Fryslân.

Op 1 februari 1953 werden Zeeland, Brabant en Zuid-Holland opgeschrikt door de Watersnoodramp. 1836 personen lieten hierbij het leven. Richard Veltman was destijds als 21-jarige in dienst bij de commandotroepen in Roosendaal. Met eigen ogen zou hij zien hoe het water een spoor van vernieling aanrichtte.

Het was twee uur ’s nachts toen de telefoon ging. De burgemeester van Willemstad (Noord-Brabant) belde naar de aalmoezenier. Of ze een doorgebroken dijkje aan het Hollands Diep wilden dichten. “Maar na tien kilometer richting Willemstad konden we niet meer verder. Er zat een gat in de weg. De wagen lieten we achter, en 100 meter van de voet van de dijk, in een koeienstal, wachtten we af wat er zou gebeuren.”

Tekst gaat verder na de video.

Veltman was de enige noorderling van de militairen. De rest kwam uit Limburg of Noord-Brabant. “We waren wel wat gewend bij de commando’s, dus geschrokken waren we nog niet echt.” Maar het werd al snel duidelijk dat dit een bijzondere situatie was.

“Ik hoor de wind nog in mijn oren. Het woei zo verschrikkelijk hard. Vreselijk was het. Ik weet nog dat iemand van ons terugkwam van het stappen in de stad, en dat hij kruipend de poort binnenkwam door het weer. Ook was het wachthuisje van de kazerne omver gewaaid.”

Maar dat het om een ramp ging, was toen nog niet helder, zegt Veltman, die verwachtte weer terug te gaan naar de kazerne. Maar de groep moest zich melden in Bruinisse. Het was goed mis. “Er stond al een meter water, toen we ernaartoe gingen. Daar aangekomen begonnen we met het evacueren van de bewoners.” Door de situatie was er geen aanvoer van voedsel. “Daarom stapten we door een kapotte ruit van de kruidenier naar binnen. Zo konden we kaas van de plank pakken.”

De bewoner van Ameland ging met de andere militairen langs de huizen. “In een daarvan troffen we een dode vrouw aan. Zij werd de volgende dag opgehaald.”

De militairen vervolgden hun weg naar Nieuw-Vossemeer. Waar de evacuatie werd voortgezet. Het water was inmiddels blijven stijgen. “We haalden daar mensen van het dak. Voornamelijk vrouwen en kinderen. Zij gingen met ons mee in het bootje.”

“Wat het meeste indruk op me maakte, waren de dieren die we tegenkwamen. Er stonden koeien met de uiers in het water, en paarden op de dijk of in de stal. Die konden geen kant op. Je keek dan door een raampje zo in de ogen van de paarden. En je wist: die gaan verdrinken”, vertelt hij. “Ik was de enige boerenjongen van het peloton, en hadden thuis koeien. Dat was dus allemaal niet prettig om te zien.”

Na vijf dagen zat het werk van Veltman erop en pakt hij zijn dienst weer op. Er werd vervolgens niet over gesproken, vertelt hij. Dat werd overigens wel gedaan in 2003, vijftig jaar na de ramp. Premier Balkenende wilde Veltman eren door middel van een onderscheiding.

Veltman accepteerde, maar was ‘er niet zo op gesteld’. “Dat zal hem wel in het bloed zitten. Mijn vader wilden ze ook onderscheiden voor zijn verdiensten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar hij wilde de onderscheiding terugsturen.”

Veltman heeft hem uiteindelijk gehouden, maar het voelt enigszins ongemakkelijk. “Ik ben nooit met zo’n erkenning bezig geweest. Het was immers je plicht om te helpen. Je kon niet weigeren, want je was militair.”

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail