BURGUM – De spanning om een nieuwe biovergister van Sonac bereikt donderdagavond een hoogtepunt. De gemeenteraad van Tytsjerksteradiel stemt over de plannen die verschillende Burgummers en inwoners van Sumar al tijden bezighoudt. “Stem niet voor die multinational uit Texas, maar voor je eigen inwoners”, zeggen Jellie Herder en Greetje Douma van Biovergistervrij Burgum/Sumar. Zij doen de oproep aan de politiek en Tytsjerksteradiel om de plannen vanavond van tafel te halen. Sonac wil een biovergister van 24 meter hoog op het eigen terrein bouwen. In Burgum zijn intussen protestborden geplaatst bij het gemeentehuis. De raadsvergadering is vanaf 19.00 live te volgen bij RTV NOF.
Er is al maanden veel te doen over de biovergister van Sonac. Het besluit werd eerder door de gemeenteraad uitgesteld, omdat de politie meer tijd wilde hebben. Nu komt er waarschijnlijk een besluit. “Wij snappen gewoon niet dat deze plannen worden besproken”, zegt Jellie Herder. Zij mocht weken geleden de raad toespreken op een samenkomst voor omwonenden. Daar werden harde woorden gebruikt door de aanwezigen. Zo wordt er gesproken over een ‘rotpijp’ en een ‘bloedrode stroom die groen gemaakt wordt’. Het zijn niet de woorden van Herder, maar zij heeft zorgen over de plannen. “Wij krijgen ook gewoon geen antwoord op de vraag of het meer gaat stinken of niet. Als je die antwoorden niet krijgt, dan weet je eigenlijk wel genoeg.” De actiegroep Biovergistervrij Burgum/Sumar vindt dat er nog te veel onduidelijkheden zijn om een beslissing te nemen.
De vergister van Sonac bestaat uit drie torens die allemaal 24 meter hoog worden. Sonac wil een installatie bouwen die dierlijke reststoffen vergist tot gas. Met de installatie kan zo’n 140.000 ton per jaar worden verwerkt. het levert biogas op voor zo’n 120.000 huishoudens. Daarvoor zijn meerdere nieuwe bouwwerken nodig, waarvan drie silo’s van 24 meter hoog het meest opvallen. Dorpsbelang Burgum maakt zich ook zorgen over de plannen, al zien ze ook perspectief. “Er zijn 12.000 gezinnen op aan te sluiten”, zegt Richine van der Hoek. “Dat betekent dus dat er veel kansen liggen voor bewoners. Maar toch hebben we ook grote zorgen, want we krijgen gewoon niet goed genoeg antwoorden. Het is een complexe zaak en als de eerlijke verhalen dan ook wegblijven…”.
“Daarnaast gebeurt er al zoveel in Burgum”, vindt Van der Hoek. “We zitten hier met waterwinning, het gaat hier om woningbouw en de industrie gaat maar verder. Ik roep de gemeente dan ook op om naar het totaalplaatje te kijken en niet al die projecten wat onafhankelijk van elkaar beoordelen. Blijft er nog een leefbaar Burgum op deze manier?” Volgens Sonac in Burgum zijn alle protesten gebaseerd op onzekerheid. “Wij hebben gewoon een vergunning”, zegt Richard Dijkstra, directeur van het bedrijf. “We hebben natuurlijk ook gewoon altijd controles. De FUMO houdt ons in de gaten en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit komt periodiek langs. Wij hebben de afgelopen jaren laten zien en ruiken dat de uitstoot steeds minder wordt. Het gaat goed en dat moeten we zo houden.”
De tegenstanders zijn ook bezorgd over het kappen van bomen, maar dat is volgens Dijkstra geen argument. “Het zijn als eerste onze eigen bomen want alles komt gewoon op ons eigen terrein. Daarnaast planten we er bomen voor terug om de vergisters weg te werken.” “Bovendien komen die vergisters aan de weg, bij de rotonde. Die ligt al op een verhoging en dus zie je eerst tegen dat talud aan en kan het niet zo zijn dat omwonenden die torens zien.” Over de vergunning bestaat al langer gedoe. Een paar weken geleden was er een bijeenkomst voor de omwonenden in Burgum en Sumar. Daar kwam het punt al onder de aandacht. “Wij blijven altijd binnen onze vergunning”, zegt Dijkstra. Tegenstanders zetten daar vraagtekens bij. “De Sonac zit op dit moment binnen de vergunning, maar zit er ook behoorlijk onder”, zegt Jellie Herder. “Stel je zit op 60 procent van de vergunde emissie-uitstoot, maar zij gaan nu naar 90. Dan blijf je daar inderdaad binnen, maar stinkt het voor ons veel meer dan dat het nu doet.” De gemeente moet donderdagavond een verklaring van geen bedenkingen afgeven.
Het is nog niet duidelijk welke kant het donderdagavond uit gaat en wat de gemeenteraad zal stemmen. Dat blijkt uit een rondvraag.Toch hoopt Herder dat de gemeente goed wil luisteren naar de eigen inwoners. “Kies voor de omwonenden die ermee te maken hebben en niet voor het grootkapitaal.”