DAMWALD – Het college van burgemeester en wethouders van Dantumadiel is eruit: de gemeente moet verder als zogenaamde uitvoeringsgemeente. Die conclusie trok het college nadat het onderzoek liet uitvoeren naar welke bestuursvorm de gemeente na 1 januari 2024 moet aannemen, wanneer de ambtelijke samenwerking met Noardeast-Fryslân stopt.
Een ‘uitvoeringsgemeente’ houdt in dat Dantumadiel de meeste taken weer op zichzelf neemt. Voor complexere zaken wordt de hulp van grotere buurgemeenten ingeschakeld. “It is de bedoeling dat it in organisaasje wurdt dy’t maklik berikber is, sûnder allegear managementlagen”, legt wethouder Rommy Kempenaar uit. “Koarte lyntsjes tusken bestjoerders en amtners om it wurk rap oan kant te krijen en sa yn direkter kontakt te bliuwen mei de ynwenner.”
Eerder had Dantumadiel nog de ambitie om ‘netwerkgemeente’ te worden, waarbij de samenwerking met Noardeast-Fryslân intensiever bleef. Burgemeester Agricola is blij dat Dantumadiel toch een andere koers zal varen. “Wy besykje wat slachfearder te wêzen en nóch tichter op de mienskip te sitten.” Agricola ziet opgaan in een grote gemeente niet zitten, omdat hij grote waarde hecht aan direct contact met burgers en huisbezoeken. “Sa ha wy rapper antwurd op boargers harren fragen of fersiken.”
In het komende anderhalf jaar moet Dantumadiel niet alleen ontvlechten van Noardeast-Fryslân, er moet ook een nieuwe organisatie binnen Dantumadiel worden opgezet. Nu werkt een deel van team Dantumadiel nog op het gemeentehuis in regiegemeente Noardeast-Fryslân. Welke medewerkers waar komen te werken en hoezeer zij hun voorkeur kunnen uitspreken, is volgens wethouder Kempenaar nog onduidelijk. Ook de vraag hoe veel extra (externe) mensen er worden aangenomen, moet nog worden uitgewerkt.
Er is bijna acht ton nodig vanuit de algemene reserve. “Dat bedrach is foar de opbou oant jannewaris 2024”, zegt Kempenaar. Een onderzoeksbureau concludeerde eerder al dat de daadwerkelijke ontvlechting ook nog eens miljoenen zal kosten. De kleine 15 miljoen euro die Dantumadiel jaarlijks aan Noardeast-Fryslân betaalt voor het uitvoeren van ambtelijke taken, komt nu weer in eigen handen. “Dat bedrach wurdt wer brûkt foar de eigen amtlike organisaasje.”
Als gevolg van de reorganisatie en het inzetten van personeel elders, is het risico groot dat ander gemeentewerk ondergesneeuwd raakt. Het gebrek aan tijd en mankracht leidt ertoe dat projecten en taken op de lange baan worden geschoven. Volgens Kempenaar is het een kwestie van prioriteren.
Het gekozen scenario is niet waar buurgemeente Noardeast-Fryslân op had gehoopt. Zij hadden liever gezamenlijk één grote, ‘robuuste’ gemeente gevormd. De raad van Dantumadiel neemt op dinsdag 31 mei een besluit over het scenario uitvoeringsgemeente en over het vrijmaken van het geld. De raad van Noardeast-Fryslân moet zich er eveneens nog over buigen.