VIDEO-ANALYSE: Zo ontstond de politieke crisis in Noardeast-Fryslân

DOKKUM – De coalitiebreuk is een dag na de gebeurtenis nog altijd het gesprek van de dag in de regio. De afgelopen tijd rommelde het al in het gemeentehuis van Noardeast-Fryslân. In het college viel dit mee, maar tussen de raadsfracties was het zo nu en dan ‘knetterend’ achter de schermen. S!N stapte donderdagavond uit de coalitie. Aanleiding: de motie statushouders van FNP, Gemeentebelangen, PvdA, BVNL en VVD. Daardoor werd ook direct de zoektocht naar een geschikte AZC-locatie gestopt. 

‘Het liep al even niet heel lekker’

Eigenlijk boterde het omtrent het onderwerp asielzoekerscentrum tussen de coalitiepartijen al bijna een jaar niet. Toch wilde men elkaar vasthouden en ook kijken wat er wél mogelijk was. Even terug naar het begin. In juni 2023 kwam het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers met het verzoek bij het college van Noardeast-Fryslân met de vraag, of er ruimte was in de gemeente voor een permanent asielzoekerscentrum voor maximaal 250 vluchtelingen. Aanvankelijk was ook de vraag of er opvang van vluchtelingen zou kunnen plaatsvinden in Kollum. Die laatste vraag werd gauw opgehelderd richting het COA met een: nee.

Tekst loopt door onder de video

Draagvlakonderzoek

Toen bleef het vraagstuk van het AZC Noardeast-Fryslân over. Al snel werd duidelijk dat wanneer men een asielzoekerscentrum wilde, dit in of rondom Dokkum zou moeten zijn. Coalitiepartij S!N is altijd al voor een asielzoekerscentrum geweest, maar ging uiteindelijk akkoord met het voorstel van de FNP en Gemeentebelangen om een draagvlakonderzoek op te tuigen. De uitslag van het draagvlakonderzoek was begin dit jaar duidelijk: zestig procent van de respondenten was negatief al dan niet zeer negatief over de komst van een opvanglocatie in of rondom Dokkum. Toen die uitslag helder werd, bleef S!N alsnog achter hun ideeën van opvang staan. Daardoor ontstond er een soort splijting in de coalitie, omdat FNP en Gemeentebelangen zich konden vastklampen aan de uitslag van het draagvlakonderzoek en zo tegen de AZC-plannen konden stemmen.

Locatiekeuze

In de afgelopen maanden is er veel vergaderd over de plannen, ook al waren de coalitiepartijen het niet met elkaar eens. Om tot een locatiekeuze in Dokkum te komen, werd een onafhankelijk onderzoeksbureau ingeschakeld. Zij selecteerden samen met de ambtenaren van de gemeente dik twintig locaties in de stad. Daar rolde uiteindelijk een top-3 uit. Van die top-3 viel een van de locaties een maand terug af. Daarop bleven de locaties Watertorenbuurt en Trije Terpen Súd over. Vanuit beide wijken kwamen veel geluiden: ‘not in my backyard’. Ook in het college kon men het niet unaniem eens worden over de locatie. Al beslist een meerderheid van het college uiteindelijk: De Watertorenbuurt is de voorkeurslocatie. Wethouder Jouke Douwe de Vries was het daar niet mee eens en liet dat aantekenen.

Motie statushouders laat bom barsten

Midden juni kwam er vanuit de FNP en Gemeentebelangen een motie statushouders. Beide partijen wilden daarbij ook dat het college stopte met het hele AZC-proces. Aanvankelijk, tijdens de eerste vergadering toen de motie aan bod kwam, leek deze geen meerderheid te behalen. Door omstandigheden werd de vergadering vroegtijdig beëindigd en werd de motie niet in stemming gebracht. In diezelfde vergadering kwam de Partij van de Arbeid ook met een motie statushouders, alleen dan met de kanttekening dat men het AZC-proces op de lange baan zou schuiven en niet definitief zou stoppen. Ondertussen was het college druk bezig met het extra onderzoeken van de beide locaties, zodat er een besluit kon worden genomen met meer fundament. Ineens kwam vorige week aan het licht dat het college een afwachtende houding aan zou nemen in verband met een motie.

De splijting wordt een breuk

In de raadsvergadering van 4 juli j.l. zouden beide moties in tweede termijn worden besproken, echter bleek er iets anders aan de hand te zijn. FNP, Gemeentebelangen, VVD en BVNL hadden met de PvdA om tafel gezeten, om met een nieuwe motie statushouders te komen. Deze was bijna van dezelfde aard als de motie van 20 juni j.l., alleen was er in de raad nu wel een meerderheid. Beide ‘oude’ moties werden ingetrokken en de nieuwe motie werd in stemming gebracht. 15 van de 29 raadsleden stemden voor de motie, waardoor S!N haar standpunt voor de opvang van vluchtelingen in een AZC werd weggevaagd.

In de week voorafgaand aan de breekmotie is er nog intensief overleg geweest tussen de coalitiepartijen, maar de scherven konden niet meer gelijmd worden. Ook op het allerlaatste moment  tijdens zeer lange schorsingen bij de raadsvergadering werden nog lijmpogingen gedaan, maar iets wat gebroken is, is niet meer te lijmen. Voor S!N in de gemeenteraad was het klaar, waarop ook Jouke Douwe de Vries en Rebecca Slijver hun plaats in het college niet meer konden aanhouden.

Het kabinet in Den Haag plofte door de asielcrisis, in Noardeast-Fryslân lijkt dit bijna op kleine schaal opnieuw te zijn gebeurd.

Toekomst van Noardeast

De huidige coalitie beschikt over 9 zetels, maar heeft er 15 nodig voor een meerderheid. Daarom moet er naar nieuwe samenwerkingen worden gezocht. Hoe dit precies ingevuld gaat worden, is nog onduidelijk. Maandag zullen alle fractievoorzitters hierover met elkaar overleggen. In ieder geval heeft de FNP donderdagavond direct aangegeven het voortouw te nemen in de zoektocht naar een nieuwe coalitie.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail