SURHUISTERVEEN – De brandweer van Surhuisterveen kan in deze tijd van het jaar niet altijd reageren op branden in de buurt. Een tekort aan personeel is de oorzaak. Andere brandweerkorpsen uit de regio moeten worden ingezet, terwijl die er langer over doen om bij de brand te komen.
Afgelopen dinsdag liep het goed af, een brand in Opende viel achteraf mee. Maar kleinere brandweerkorpsen kampen vaak met een tekort. En de verwachting is dat het in de toekomst alleen maar vaker voorkomt. Volgens Brandweer Fryslân heeft het geval van Surhuisterveen allemaal te maken met de zomerperiode, waarin veel vrijwilligers op vakantie zijn.
De brandweer was op de hoogte van de krapte en heeft een speciale regeling om het goed te kunnen plannen. Dat zegt Jelle Zeijl, afdelingshoofd bij de Friese brandweer. “We laten meerdere posten uitrijden naar een incident. Daarmee zorgen we ervoor dat er altijd een bluswagen bij een incident komt”, zegt Zeijl. Volgens Zeijl is er buiten de vakantieperiode om vaak wel genoeg bezetting. “Zulke situaties van een tekort aan personeel komen wel eens voor buiten de zomerperiode, maar dan op heel specifieke tijden. Het komt voor dat bij sommige brandweerkorpsen er bijvoorbeeld bijna niemand overdag kan werken, maar dat verschilt ook weer heel erg.”
Op Leeuwarden na werken alle kazernes in Fryslân met vrijwilligers. “Dat zijn vaak mensen die een baan hebben en vaak ook nog bij een andere plaats werken dan waar ze wonen”, zegt Zeijl. “We kunnen niet van hen verwachten dat ze 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar zijn. In de vakantieperiode gaan deze mensen ook op vakantie. Daardoor zijn er plaatsen waar krapte in de bezetting kan ontstaan.”
De brandweer van Fryslân rukt normaal gesproken met zes brandweerlieden uit. Onder bepaalde voorwaarden is dat ook toegestaan met 4. Als dat aantal niet wordt gehaald, kan er niet worden uitgerukt. Omdat niet iedereen altijd dag en nacht beschikbaar is, moet een brandweerkorps eigenlijk minimaal 15 tot 18 leden hebben. Dan zijn er altijd genoeg mensen om in actie te komen. Dat aantal is voor sommige brandweerkorpsen in de zomerperiode niet te halen. Die hebben net genoeg mensen onder normale omstandigheden.
Het korps van Surhuisterveen heeft op dit moment twaalf vrijwilligers, van wie de helft door de week overdag beschikbaar is. Dat is net genoeg om uit te kunnen rijden. “Tot nu toe kunnen we doordeweeks normaal gesproken nog paraat blijven, alleen in de bouwvak is dat helaas niet mogelijk”, zegt Oene Tjeerd de Bruin van de brandweer in Surhuisterveen. Hij ziet dat het steeds lastiger wordt om vrijwilligers te vinden. “In deze tijd werken mensen niet veel meer in hun eigen dorp of wisselen ze binnen een paar jaar weer van baan. Ook staan bedrijven niet altijd te springen om personeel te leveren aan de brandweer, omdat dit ten koste van hun productiviteit zou gaan.”
Daarnaast hebben veel mensen de tijd er niet voor, zegt De Bruin. “Mensen hebben het steeds drukker in hun privéleven, waardoor ze ook niet zoveel tijd kwijt willen zijn aan de opleiding en het oefenen.”Het vinden van nieuwe vrijwilligers is lastig, maar de huidige ploegen worden ook langzamerhand kleiner. “Mensen worden steeds ouder, een aantal zal binnen nu en twee jaar afzwaaien.” De Bruin en zijn collega’s steken veel tijd in het vinden van nieuwe mensen. “We sturen persoonlijke brieven, gaan bij bedrijven langs, folderen, benaderen mensen persoonlijk, vragen aandacht in winkels en ga zo maar door.” Maar de opbrengst is volgens hem minimaal. “Hoe het over een paar jaar komt, zie ik somber in.”
Zeijl zegt dat er in Fryslân wel veel vrijwilligers zijn. “Maar het verschilt heel erg tussen plaatsen. De ene plaats heeft een wachtlijst en de andere te weinig. Daar kun je ook niet in schuiven, want men moet in de buurt van de kazerne wonen.” Hij meldt daarbij dat vrijwilligers overal welkom zijn, ook als een korps nu genoeg bezetting heeft.
“Nu is er bijvoorbeeld krapte bij Surhuisterveen, maar dat kan over een tijdje ook ergens anders zijn. Incidenten zijn er altijd, dus we moeten gewoon altijd zorgen dat we genoeg mensen hebben.” En waarom zou je dat doen? “Bij de brandweer leer je heel veel: over mensen, over samenwerking. Als je in de buurt van een kazerne woont of werkt, stap eens naar binnen en kijk even rond. Misschien is het wat voor jou.”