TE ZIEN IN…Aflevering 326: Ottemaweg, Readtsjerk-Mûnein-Ryptsjerk-Hurdegaryp

TRYNWÂLDEN – De Ottemaweg valt onder de dorpen Readtsjerk, Mûnein en Ryptsjerk in de Trynwâlden en daarbuiten onder Hurdegaryp. Natuurliefhebbers, fietsers en wandelaars komen hier langs prachtige vergezichten over agrarische gronden met daarachter de Wâlden en langs ruigtes, bosjes en petgaten in deelgebieden van het 319 hectare natuurgebied It Bûtefjild. Halverwege de weg staat een trafo of transformatorhuisje met oud schildje.

Gerhild van Rooij

1900

De Ottemaweg ligt in een gebied dat voor een groot deel moerasgebied was zonder een vaste verharde weg. De Swarte Broek was in die tijd veel groter dan nu. De Ottemaweg begint in Readtsjerk bij de T-splitsing waar De Tsjerkewei overgaat in de weg It Bûtefjild. De weg loopt door tot in Hurdegaryp, buigt daar naar rechts en gaat dan over in de Slagtedyk die door Hurdegaryp en Ryptsjerk loopt. Vanuit Readtsjerk gezien ligt de Swarte Broek links van de Ottemaweg, de Bouwepet ligt rechts en het Ottema-Wiersmareservaat weer links. Dit reservaat nabij Ryptsjerk is een oud veenlandschap, waarin de plassen, poelen, rietvelden en natte hooilanden aan de vroegere turfwinning en ontginning herinneren. De Swarte Broek, Bouwepet en het Ottema-Wiersmareservaat horen bij It Bûtefjild en hebben alle drie een eigen sfeer. De bebouwing op Ottemaweg 1 dateert uit 1935 en op Ottemaweg 3 uit 1900, deze huisnummers vallen onder postcode 9063 DW Mûnein, gemeente Tytsjerksteradiel. De adressen Ottemaweg 5 en 7 hebben hetzelfde bouwjaar, 1999, en horen bij postcode 9067 DT Readtsjerk, gemeente Dantumadiel. Mûnein en Readtsjerk liggen in verschillende gemeentes, maar liggen beiden op de zandrug de Trynwâlden. De panden Ottemaweg 4 uit 1983, Ottemaweg 6 uit 1978 en Ottemaweg 8 uit 1960 liggen in postcodegebied 9254 HG Hurdegaryp en horen niet bij de Trynwâlden.

WEERSBESTENDIG SCHILDJE

Links naast de Ottemaweg staat in de berm een licht gekleurde trafo omgeven door een landschappelijk veld dat aan het Ottema Wiersma reservaat grenst. De trafo staat op aflopende grond, de brede voorzijde steekt boven de weg uit. Er lopen veel spinnen over de trafo en in de zon glinstert een fijnmazig net van spinrag, de draden vangen en weerkaatsen veel licht of ‘tekenen’  fijne schaduwlijnen op het oppervlak van de trafo. De smalle zijkanten bevatten een deur. Links is op de deur een rechthoekig, wit gekaderd zwart schildje vastgeschroefd met een rood horizontaal bliksemicoon in witte contourlijn en in witte letters: ‘HOGE SPANNING LEVENSGEVAARLIJK’. De deur aan de rechterzijde heeft een zwarte sticker met zwarte, verticale bliksem in witte driehoek boven een witte cartouche met in zwarte letters SPANNING LEVENSGEVAARLIJK. De toevoeging ‘hoge’ is hier weggelaten. De context geeft genoeg lading, vergelijkbaar met de context van wijs met de waddenzee, zonder het woord wees uit de oorspronkelijk slogan wees wijs met de waddenzee. Een ander verschil met het oude, weersbestendige waarschuwingsschildje in rood, zwart en wit is dat de zwart-wit waarschuwingssticker op de naden van de deur al enigszins is aangetast en er mogelijk minieme stickerdeeltjes in het water of de grond bij de trafo of zelfs in het natuurreservaat zwerven, terwijl het schildje veel langer intact is gebleven, al zijn er enkele roestplekjes te zien.

P.E.B. FRIESLAND, ERFGOED

Rechts van het bliksemschildje is een metaalkleur naamschildje geschroefd met in zwarte letters RIJPERKERK / OTTEMAWEG / NIEUWLANDSW P.E.B. IN FRIESLAND. De Nieuwlandsweg verwijst naar de ontginning van dit gebied. De bedrijfsnaam P.E.B. Friesland is buiten gebruik sinds dit Provinciaal Electricteits Bedrijf Friesland met drie andere energieproductiebedrijven fuseerde tot EPON. (Engie Nederland heeft in 2001 EPON overgenomen). Het  P.E.B. Friesland naamplaatje is bijna bedrijfserfgoed en herinnert aan de provinciale bron van het almaar groter wordende elektriciteitsbedrijf. Onder het schildje prijkt een dubbel zo grote stickernet waarop ‘onderdeel van alliander’ staat met logo en veel witruimte. Netwerkbedrijf Alliander N.V. bestaat uit regionale netbeheerder Liander, voorheen Continuon Netbeheer (voortgekomen uit NUON) en Qirion netwerkactiviteiten, voorheen Liandon (oudere namen: Nuon Tecno, Nuon TPC en PGEM TAP). De natuur weet de trafo ook te vinden, niet alleen weven de spinnen er draden, ook de korstmossen hebben hier vrij spel, welk bedrijf ook de eigenaar is.

FOTO’S: Gerhild van Rooij
1. Trafo van Alliander, Ottemaweg bij Nieuwlandsweg, Ryptsjerk.
2. Waarschuwingsschild, adresplaat, sticker netwerkbedrijf (22.9.2024), fietsers passeren Nieuwlandsweg, Rijperkerk
3. Sticker ‘Spanning Levensgevaar’ en spin, trafo Rijperkerk.
4. Waarschuwingsschild Rode bliksem ‘Hoge Spanning Levensgevaar” Ryptsjerk.

Zie ook https://www.rtvnof.nl/te-zien-in-aflevering-197-gevelsteen-peb-huisjes-provinciaal-elektriciteitsbedrijf

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail