TE ZIEN IN…  Aflevering 317: Sierhek bij ingang en parkeerplaats Stania State

OENTSJERK – Buitenplaats Stania State, Rengersweg 98, heeft naast een fraai hoofdentreehek nog een eenvoudig sierhek aan de Rengersweg. Het staat vanuit Oentsjerk gezien rechts van het bord INGANG en ‘P’ STANIA STATE. De hoofdentree is bijna altijd gesloten, maar dit sierhek staat open en geeft toegang tot de parkdelen rond Stania State en het restaurant.

Gerhild van Rooij

VERBINDING PARK EN LANDSCHAP

Het hek is evenals het hek bij de hoofdentree een spijlenhek, een type hek dat tot de sterkste afscheidingen hoort die er bestaan. Het opvallende grote entreehek draagt de naam Stania State en is een tuinsieraad op de zichtlijn van het hoofdgebouw achter in de voortuin in Engelse landschapsstijl van Roodbaard. Vanuit de state is de voortuin zichtbaar en door het hek heen ook een deel van het daar achterliggende cultuurlandschap. Het kleinere hek naar de ingang en parkeerplaats is, evenals het grote hek, kenmerkend voor een buitenplaats, maar is veel minder zichtbaar. Het staat niet op de zichtlijn van een gebouw of tuinsieraad in het park. Bezoekers zien een door bomen en struiken omzoomd pad met rechts op een paal een informatiebord ‘Noard-Fryslân Landgoed Stania State’ en daaronder ‘Vrij wandelen over wegen en paden’. Bij terugkeer via dit pad is er over de Rengersweg en de weg daarachter zicht op een open weidelandschap, waarmee er ook vanuit deze zijingang een verbinding met het cultuurlandschap is.

OPBOUW HEK

Twee hekpalen met aanzetstuk aan de buitenzijde en een linker- en rechterhekdeel met slagsluiting aan de parkzijde vormen het hek. Vanaf de Rengersweg is het rechterdeel goed zichtbaar aan de waterkant, het linkerdeel valt op het eerste gezicht weg in het groen. Alle onderdelen, de palen met aanzetdelen en de hekdelen, dragen witte ornamenten. Aan de linker zijde vallen de witte decoraties op in het groen, de spijlen en hekpaal zijn deels zichtbaar en de aanzet is er onzichtbaar. Beide hekdelen hebben drie horizontale liggers waartegen een serie ronde dubbele spijlen van 1,2 cm doorsnee zijn bevestigd. Elf 132 cm lange spijlen lopen boven de hoogste en laagste leggers door, twaalf rond 57 cm korte spijlen steken boven de middelste en onderste legger uit. Onder de middelste legger loopt nog een sierlijke curve omlaag naar de onderste legger aan de kant van de hekpaal. De curve benadrukt de symmetrische vorm van beide hekdelen.

BLADEN EN UITSEEKSELS

De groene hekpaal heeft 20 canules (verticale groeven) en staat op een cirkelvormige basis waarboven in een korte cilinder de paal rust. Een dubbele uitkragende ronde vorm met daarop een wit ornament vormt de bovenzijde van de hekpaal. Het ornament heeft rondom 8 parels tussen twee gladde banden, erboven vier dubbele bloembladen die een afgeronde punt met vier ribben omvatten en eronder vier dubbele bloembladen die op een uitkragende rand rusten. De aanzet aan de buitenkant van de hekpaal is een lange boog die boven en onder uitloopt in een naar buiten gerichte krul. Op de buik van deze boog is een S krul geplaatst met bovenaan een buitenwaartse krul en onderaan een iets grotere binnenwaartse krul naast de lage buitenwaartse krul van de lange boog. Op het bovendeel van de lange boog is een wit puntig uitsteeksel geplaatst, op de bovenste krul van de halve boog staat er nog een en langs de buik van de halve boog zijn er vijf naar buiten geplaatst gevolgd door twee naar binnen en er staat een punt boven op de binnenwaartse krul en een op de buitenwaartse krul van de lange boog, die nog een extra punt onder in de binnenzijde kreeg.

SPEREN EN PUNTEN

Alle lange spijlen van het hek hebben bovenop enigszins afgeronde vierzijdige speerpunten van 10 bij 5 cm, en alle lage spijlen een 7 cm lange vierkantige afgevlakte punt. Al deze bekroningen zijn wit, evenals het bijna bloemvormig ornament boven de stil met sluiting van het linker hekdeel. Het ornament op de hoogte waarop ook de speerpunten staan, bestaat uit een lange punt omgeven door vier naar buiten afhangende puntbladen en wordt ondersteund door een groen blokje binnen de sluitingstijl. De twaalf punten op de aanzet, de vierentwintig punten boven de lage legger en de tweeëntwintig speerpunten en puntbloem boven de hoge legger van dit hek herinneren eraan dat hekken de buitenplaatsen moesten beschermen tegen invallen van mens en dier. De aanzet steekt aan beide zijden over het water, zoals de aanzetten van de hekpilaren van alle zes de hekken die bij Stania State horen en bijbehorende gebouwen. Hopelijk is er in de nabije toekomst onderhoud aan het groen bij het hek naar de ingang en parkeerplaats. De symmetrie van de aanzet, pilaren en hekdelen met in gesloten toestand in het midden de puntbloem, zal dan anders dan nu weer goed zichtbaar zijn. Het compleet zichtbare hek versterkt de sfeer van de ingang van de buitenplaats Stania.

Foto’s:  Gerhild van Rooij, juli 2024
1. Linkerhek en pilaar bij ingang en P Stania State met flora, speerpunten en punten.
2. Stania State pad achter ingang en P (parkeerplaats).
3. Uitzicht op weg en landschap vanaf ingang en P Stania State hek.
4. Stania State details speerpunt en puntbloem, hek links.
5. Stania State detail ornament hekpilaar rechts.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail