TE ZIEN IN… Aflevering 316: Helder verwoord kinderboek Onze opa’s in de oorlog

Lieke van Amstel en Harry Vogels ontdekken in 2008 meer over hun opa’s, een verzetsman, en lid van de NSB. In de zomer bezoeken gezinnen wel met de familiegeschiedenis verbonden plaatsen. Het helder verwoorde kinderleer-leesboek Onze opa’s in de oorlog laat onder meer zien dat het helpt om de familiegeschiedenis te begrijpen.

Gerhild van Rooij

ONTDEKKEN

De oorlog heeft een enorme impact op het leven van de kinderen en kleinkinderen van slachtoffers en eveneens op de nakomelingen van de daders en aanhangers van de nazi-ideologie. Lieke en Harry ontdekten twee jaar na hun trouwen, meer over hun opa’s. Bas Herman, de hoogopgeleide opa van Lieke was een in 1944 opgepakte verzetsman en is in een kamp omgekomen. Jan Vogels sloot zich bij de NSB aan en maakte zich voor de oorlog binnen de lokale politiek hard voor betere werk- en leefomstandigheden van arbeiders. Na de oorlog leeft hij nog dertig jaar, als een schim van de man die hij was. Bij Lieke en Harry werd thuis niet gepraat over de oorlog en dat is in heel veel gezinnen precies zo. Het schrijverspaar hoopt dat hun op 12 april jl. bij Elikser B.V. Uitgeverij uitgebrachte boek, kinderen en volwassenen helpt om wel over de familie oorlogsgeschiedenis te praten met elkaar, familie en vrienden.

KEUZES, LEVENSLOOP

Lieke en Harry kregen de informatie pas laat in hun leven en gingen zelf nog meer onderzoeken. Daarna konden ze er eindelijk over praten en zich een beeld vormen hoe de keuzes voor en tijdens de oorlog tot stand waren gekomen, of dit nu voor het verzet of de samenwerking met de nazi-Duitsers was. Lieke en Harry hebben in zes hoofdstukken (delen) helder verwoord wat de oorlogsgeschiedenis van hun familie en Nederland is en dat deze oorlogsgeschiedenis nog generaties sporen nalaat bij kinderen, kleinkinderen en zelfs achterkleinkinderen, zoals ook bij henzelf als kleinkinderen. In deel 5 vertellen ze hoe het zwijgen na meer dan zestig jaar is doorbroken. In het volgende deel 6 kijken ze wat goed en fout inhoudt en hoe de dood en straffen doorwerken en ze vragen anderen daar ook naar te kijken. Zij begrijpen na hun eigen zoektocht beter hoe de keuzes tot stand zijn gekomen. Het paar weet dat de gevolgen van keuzes voorafgaand aan de oorlog en tijdens de oorlog niet altijd te overzien waren. Keuzes hangen voor een deel af van de leefomstandigheden, omgeving en toegang tot informatie, dat is ook zo in de anno 2024 gevoerde oorlogen. De auteurs beschrijven de gebeurtenissen en gevolgen in een voor kinderen begrijpelijke taal. Ze geven duidelijke voorbeelden van welke veranderingen worden doorgevoerd, politiek, economisch, journalistiek, in het onderwijs en bedrijven, bestuurlijk en in het dagelijks leven.

SAMENWERKING MET GROEP 8

Liefs 49 leerlingen van twee groepen acht van de Violenschool in Hilversum hebben in de periode september 2023 – maart 2024 de teksten over de opa’s van Lieke en Harry beoordeeld. Vijf van de kindertekeningen die naar aanleiding van het boek over de opa’s zijn gemaakt sieren de omslag. De kinderen schreven ook reacties in de vorm van verhaaltjes. Een aantal van hun teksten en tekeningen staan in een apart hoofdstuk en brengen de keuzes en maatregelen in de oorlog in beeld, de straffen en het verzet en ook de tegenstelling tussen rijk en arm voor en in de oorlog en erna tot nu. Deel 7 Verhalen van leerlingen van de groepen 8 van de Violenschool bevat 15 verhalen en 12 tekeningen. Het deel maakt de 80 pagina’s tellende paperback nog toegankelijker voor kinderen van 10 tot 12 jaar. Deel 8 is een toelichting bij namen woorden en afkortingen uit de Tweede Wereldoorlog, voor de bovenbouw van basisscholen een ideaal naslagwerkje.

FOTO’S

Onze opa’s in de oorlog van Lieke van Amstel en Harry Vogels, omslag tekeningen en illustraties door kinderen uit groep acht.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail