TE ZIEN IN… Aflevering 282: Lieveheersbeestje van Bart Wisbrun, tegen zinloos geweld · Foto('s): Gerhild van Rooij
  Gerhild van Rooij

TE ZIEN IN… Aflevering 282: Lieveheersbeestje van Bart Wisbrun, tegen zinloos geweld

dinsdag 16 januari 2024

FRYSLÂN/OENTSJERK – Bart Wisbrun ontwierp Lieveheersbeestjes speldjes en lieveheersbeestjes stoeptegels als symbool tegen zinloos geweld. De tegels liggen bij scholen, dorpshuizen, stations en parken. Het diagonaal  en van bovenaf verbeelde lieveheersbeestje heet coccinella septempunctata en heeft zeven zwarte stippen op de felrode dekschilden. Lieveheersbeestjes houden in januari buiten of binnenshuis  nog winterslaap en komen tevoorschijn bij warmte.

Gerhild van Rooij

ZEVENSTIPPELIG
Lieveheersbeestjes variëren in grootte en uiterlijk en horen in de taxonomische indeling van dieren of animalia tot de stam van geleedpotigen of arthropoda en de klasse van insecten of insecta. Als insect vallen ze onder de orde van kevers of coleoptera en daarin onder de familie lieveheersbeestjes, coccinellidae. Linnaeus noemde het zevenstippelig lieveheersbeestje een 7punctuata, later is dat voluit septem geschreven, zoals in september, de zevende maand in de Oud-Romeinse cultuur. Het zevenstippig lieveheersbeestje heeft helderrode tot oranjerode dekschilden met altijd zeven zwarte stippen en dat aantal heeft niets te maken met de leeftijd van het lieveheersbeestje.

GELUKSSYMBOOL
Bart Wisbrun maakte het zevenstippelig lieveheersbeestjes tot een beeldmerk tegen willekeurig geweld. Een wereld zonder zinloos geweld is een gelukkiger wereld en daar paste dit lieveheersbeestje in. Van oudsher hielpen lieveheersbeestjes om een goede oogst te krijgen, als larve en als volwassen zijn ze felle jagers op bladluizen, ze worden wereldwijd ingezet als biologisch bestrijdingsmiddel tegen luizen in kassen en boomgaarden. Op 22 september 1997 opende Wisbrun zijn persbericht met: “Bent u net als ik dat zinloze geweld zat? Ik begin nu een actie! Een actie voor het leven. Gisteren heb ik een stichting opgericht die zich gaat verzetten tegen geweld met de daarmee gepaard gaande normvervaging, zowel geestelijk als fysiek, op straat als binnenhuis, nationaal als internationaal”. De (landelijke) Stichting Tegen Zinloos Geweld in Noordwijk vindt dat je altijd iets kunt doen tegen pesten, agressie en willekeurig geweld en het lieveheersbeestjebeeldmerk herinnert eraan dat dit gedrag niet normaal is.

1997 ZINLOOS GEWELD
Op 13 september 1997 zagen Meindert Tjoelker en kameraden vier mannen van wie een zomaar een fiets vernielde. Na de oproep te stoppen, escaleerde dit en Meindert overleefde dit niet. Politiechef Bangma riep in de Leeuwarder Courant op om zulk straatgeweld niet langer te pikken en een week later liepen 25.000 mensen een stille tocht. Het haalde de nationale televisie, “Meindert waagde iets te zeggen en heeft dat met de dood moeten bekopen” zei toenmalig burgemeester Apotheker. Karin de Mik vermeldt op 31 augustus 2002 ‘Vijf jaar wanhoop, verdriet en woede in de NRC’: een van de verdachten schrijft aan een medeverdachte: “Ik had dood kunnen zijn en Meindert had vast kunnen zitten.” Het viertal wilde niet meewerken aan de later die dag uitgezonden documentairefilm “De stille kant, Meindert Tjoelker, fiif jier letter”.

100.000 LIEVEHEERSBEESTJESSPELDJES
Zinloos geweld moet voorkomen worden dacht Bart Wisbrun in 1997. Het lieveheersbeestje was bij zijn huwelijk ook symbool voor geluk. Hij ontwierp een speldje met het zevenstippig lieveheersbeestje als nationaal symbool tegen zinloos geweld, voor durende, bredere herkenning, als vertrekpunt om erover te praten. De actie vanuit zijn huiskamer in Noordwijk groeide uit tot een organisatie die zijn vrouw Kathy dagelijks bezighield. Er werden circa 100.000 speldjes kostendekkend à tien gulden verstuurd (waarvan acht voor de fabrikant en twee voor handelingen portokosten).

BEMOEDIGEN
Pesten, slaan, schoppen en doodslaan valt niet goed te praten, ook niet door iemand die thuis altijd wordt geslagen, geschopt, onder invloed staat van drugs, zich machteloos voelt en dat niet kan verwoorden, gepest is, voor de kick stoer doet of er niet tegen kan dat iemand anders is. De lieveheersbeestjestegel staat voor: “Stop met pesten en geweld en praat erover met iemand die je vertrouwt.” Bart Wisbrun wil uitstralen dat je altijd iets kunt doen tegen pesten, agressie en willekeurig geweld. Voor de ontwerper staat het lieveheersbeestje voor warmte en betrokkenheid, voor verdraagzaamheid, geluk en liefde.

Foto’s:
1. Cbs De Opstap, Oentsjerk, Lieveheersbeestjestegel tegen zinloos geweld, ontwerp Bart Wisbron, 30x30x6 cm, ca 12 kg, (foto Gerhild van Rooij).
2. Zevenstippelig lieveheersbeestje, (foto Dominik Stodulski, Biedrona).
3. Zevenstippelig lieveheersbeestje, langs stengel, (foto Henk Soepenberg, Waarnemingen.nl).

Auteur: Gerhild van Rooij, Cultuurpublicist, RTV NOF
Heb jij nieuws of een opmerking? Stuur de redactie een WhatsApp.
Stuur je tip, video of foto's naar:
  0511-441202 of   tip@rtvnof.nl.
TE ZIEN IN… Aflevering 282: Lieveheersbeestje van Bart Wisbrun, tegen zinloos geweld · Foto('s): Gerhild van Rooij
TE ZIEN IN… Aflevering 282: Lieveheersbeestje van Bart Wisbrun, tegen zinloos geweld · Foto('s): Gerhild van Rooij
  Gerhild van Rooij

VANDAAG OP DE RADIO

105.0 - 105.8 - 107.0 - 107.3 - 107.8 FM
  • 00:00 - 07:00
    It lûd fan Stêd, Waad en Wâlden
    Non-stop muziek met (regio)nieuws en weer.
  • 07:00 - 08:00
    Harteklanken
    Non-stop
  • 08:00 - 10:00
    Klankbord
    Geestelijk verzoekplaten programma
  • 10:00 - 12:00
    Op 'e Hichte
    Nieuws uit Achtkarspelen & Tytsjerksteradiel
  • 12:00 - 14:00
    De Weekend Nieuwsshow
    Nieuws uit Dantumadiel & Noardeast-Fryslân
  • 14:00 - 18:00
    Rûnwei Sport
    Live verslag van sport uit de streek
  • 18:00 - 20:00
    Hollandse Toppers
    Tinus Kempenaar
  • 20:00 - 22:00
    Hollands op zijn Best
    Joege en Jikke
  • 22:00 - 00:00
    Hit Tijdmachine
    Dicky Denkers
© 1989 - 2024 RTVNOF · Contact · Tip de redactie · Ingezonden brieven · Disclaimer · Privacy Statement RTV NOF · Vrijwilliger worden?