TE ZIEN IN… Aflevering 254: Succesvol auteurkunstenaar Wim Zorn ontstijgt zwaarte

ALDTSJERK/KOUDUM – Wim Zorn uit Koudum blijkt een naturel en beeldend schrijver. Het positieve boek De verkeerde zoon bezit eenzelfde vastberaden kracht als uit zijn in GBV Aldtsjerk en internationaal getoonde werk spreekt. De schrijver portretteert liefdevol mensen die hem hebben bijgestaan om aan zijn verstikkende gezinssituatie, verwaarlozing, mishandeling, en zelfs verkrachting door een ‘geloofsgenootoom’ te ontstijgen.

Gerhild van Rooij

KANTELINGEN
Wim Zorn is gelukkige in zijn huwelijk en als vader, grootvader en overgrootvader. Hij maakte kort carrière in de muziek en lang in het bestaanszekerheid biedende bedrijfsleven en als vormgever. Hij ontwikkelde zich tot beeldend kunstenaar en was later gastheer bij exposities in de woonboerderij in Workum, waar hij en zijn vrouw ook logies mogelijkheden verzorgden. Zorn schreef zijn autobiografische jeugdportret zestig jaar na datum, waardig en met afstand. Het dwingt respect af hoe hij zich als kind onder uitdagende omstandigheden staande heeft gehouden en als jonge tiener zijn eigen weg naar het bedrijfsleven heeft gebaand. De nu tachtigjarige auteur verwoordt glashelder in welke omgeving in de stad Utrecht hij is opgegroeid, hoe zijn wereldbeeld meerdere keren kantelde en zijn horizon zich schoksgewijs verbreedde. Zijn successen als ontwerper en kunstenaar en zijn gezin zijn de bekroning van zijn in De verkeerde zoon beschreven eenzame levensweg aan het begin van zijn leven.

INSPIREREND
Het boek van Zorn is inspirerend voor iedereen die, net als de schrijver, al jong tegenwerking ondervindt bij de keuze van school, vrienden, beroep, geloof en niet aan de verwachtingen kan voldoen of buitengesloten wordt en niet binnen een traditie past. Zorn focust zich in De Verkeerde Zoon niet op onvoldoende opgemerkte leed, onmacht, terugkerende vernederingen of tegenwerkingen na de erkenning van zijn meervoudig talent. Hij focust op door hemzelf geforceerde oplossingen, zijn creatieve en beroepsmatige hoogtepunten en  mensen die daar aan bijdroegen. Een huisoppasklus brengt de elfjarige bijvoorbeeld onverwacht hulp in de vorm van een abonnement op de bibliotheek waar hij in kunstboeken ongelimiteerde beelden vindt. De fourniturenhandelaar waar Wim knopen haalt voor zijn vader leent hem modetijdschriften met modebeelden voorbij de geijkte mogelijkheden. De initiatiefrijke jongen ontwerpt meteen kleding, waarop zijn vader hem niet meer toelaat in zijn leven. Leraren bevochten zijn keus voor de HBS. De zangopleiding die de HBS-muziekleraar hem in stilte geeft, wordt gevolgd door zijn in de krant bejubeld muzikaal optreden in Tivoli samen met sterren uit die tijd. De jongen bekoopt dit met het ontzeggen van het laatste restje zorg thuis en moet zelf aan maaltijden en kleding zien te komen. Via een vriend helpt hij in een fietsenstalling, hij creëert werk als etaleur en rolt van het een in het ander, allemaal naast school, zonder ooit een leeftijdgenoot te hebben mogen toelaten in zijn ouderlijke woning.

GEEN SLACHTOFFERROL
Kunst, wereldse muziek, sporten, voorbereidend wetenschappelijk onderwijs, contact buiten de apostolische wereld zijn grote schande voor zijn vader. Het verkeerd in de titel verwijst naar het niet voldoen aan de matrix die de ongelukkig hertrouwde en strak in de apostolische leer staande vader ‘vanzelfsprekend’ aan zoon Wim opdringt. Tekenend is hoe Zorn zichzelf de verkeerde zoon noemt en tegelijk voor ogen houdt dat dit het beeld van zijn vader is en er meer is dan die werkelijkheid. Zorn begint zijn boek bij zijn kleutertijd wanneer vader in zijn kleermakersatelier en bijbehorende wereld nog alles voor hem betekent. Hij sluit af na de beschrijving van zijn militaire diensttijd en het overlijden van zijn tot het eind toe zwijgende vader. Hoe vader zo hardvochtig is geworden en gebleven zal de schrijver nooit echt kunnen doorgronden. Wim Zorn heeft door de omstandigheden de HBS vroegtijdig verlaten en is op het moment van afscheid al een succesvol veelzijdige medewerker bij een groot bedrijf en gelukkig met Yvonne. Het boek eindigt in het eerste jaar van hun levenslange huwelijk en speelt in de periode van De Tweede Wereldoorlog, de Wederopbouw en het communisme in Nederland tijdens de koude oorlog.

KEUZES
Zorn heeft zich nooit neergelegd bij de thuis geldende interpretatie en beperkende opvattingen van de hersteld apostolische kerk. Keuzes vormen de kern van de inleiding, epiloog en chronologische coming out van een beladen gezinsverleden en met compassie geschreven bundel waarin mensen met uiteenlopende achtergronden, beroepen en opvattingen terloops of uitgebreider zijn geportretteerd. Binnen de helikopterview van zijn omgeving keert Zorn steeds terug bij zijn toekomstgerichte gedachten en door nood ingegeven acties en reacties. Hij creëert als jongen kansen om aan de onvoorstelbaar benauwende, beperkende thuiswereld en opvattingen van de apostolische geloofswereld te ontsnappen. Zijn initiatief, lef, inventiviteit, creativiteit en liefde voor beeld, taal en muziek zijn vanaf jonge leeftijd zichtbaar. Wim Zorn kreeg vanaf  2012 solo-exposities in Galerie Bloemrijk Vertrouwen (GBV) in Aldtsjerk en zal hier in 2024 zijn nieuwste werk presenteren. Zijn boek staat in de zomeropstelling naast bijzondere boeken van kunstenaars die ook werk toonden in GBV. Vanaf de opening in 1989 zijn hier naast kunst boeken van multidisciplinaire kunstenaars gepresenteerd.

ILLUSTRATIES:
1. Wim Zorn. De verkeerde zoon, juli 2023, Brave Books (inleiding autobiografie jeugd, 49 hoofdstukken tot tien bladzijden, epiloog), paperback, 291 pagina’s, 426 gram, 210x148x27 mm, vormgeving Jeroen Kemker ,Workum, afbeelding omslag Gerard Altman. ISBN: 9789464806922. € 22,90 (Bruna).

2. Wim Zorn. Schilderij met bamboe, getoond in Galerie Bloemrijk Vertrouwen. (foto Zorn).

3. Wim Zorn, opening solo-expositie, gelauwerd Menotti pianotrio (Pieters Angels: Valentina Tóth, piano, Denise van Leeuwen, saxofoon, Emma Rhebergen, viool). (2013, foto M. Bosch).

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail