TE ZIEN IN… Aflevering 168: Kroningslinde uit 1898, ecologisch van onschatbare waarde

BURGUM – In veel landen is het een traditie om een boom aan te planten bij levensgebeurtenissen zoals geboortes of huwelijken Voor Koningshuizen worden vaak bomen geplant bij de geboorte van troonopvolgers, kroningen of jubilea. Op de markt in Burgum staan diverse Koningshuisbomen, waaronder de bijna 124-jarige Wilhelmina kroningsboom, nu een luchtzuiverend natuurmonument.

Gerhild van Rooij

SOLITAIRE HERINNERINGSBOMEN
Er zijn in ons land oude solitaire herinneringsbomen. Ze zijn geplant voor bijzondere momenten in het leven van particulieren, om slachtoffers, rampen of overwinningen te herdenken, voor de start of een lustrum van een bedrijf, de vorming van een nieuwe gemeente en ook voor het Koningshuis. Al die bomen zijn natuurlijke monumenten, maar geen beschermde natuurmonumenten. De solitaire herinneringsbomen, die een of meer eeuwen oud worden, krijgen een steeds grotere stam- en kroonomvang. Zulke bomen vallen op in het dorps- en stadsbeeld of het landschap, maar hebben, zeker anno 2022, een veel omvattender betekenis dan het herinneren. Die betekenis ontstijgt zelfs de schoonheid van deze voor ons land oude bomen.

ZUURSTOF EN LUCHTVERVUILING
Sinds de zomer van 2020 worden verschillende bomen verspreid door Nederland, België, Engeland, Polen en Zweden voorzien van een zogenaamde TreeTag. Deze bijzondere bomen worden voorzien van posters gemaakt van stonepaper waarop staat vermeld hoe belangrijk deze vrijstaande bomen zijn voor mens en maatschappij. Op de posters staat bijvoorbeeld hoeveel luchtvervuiling de boom afvangt en hoeveel zuurstof die boom levert. De actie #TreeTag s een initiatief van Pius Floris Boomverzorging om zo breed mogelijke groep te attenderen op de enorme meerwaarde van die bijzondere bomen. Ze houden regenwater vast, leveren zuurstof en houden – zeker in een urbane omgeving – de temperatuur leefbaar en vangen luchtvervuiling af. Dit wordt overzichtelijk weergegeven in getallen en eenvoudige vergelijkingen. Zo wordt duidelijk hoeveel luchtvervuiling er bijvoorbeeld wordt afgevangen en dat draagt bij aan het inzicht hoe belangrijk het behoud van zulke bomen is.

TREE TAG VOOR WILHELMINABOOM
Op Boomkruinen.eu staan de verschillende locaties van bomen die van een TreeTag zijn voorzien. De informatie van de TreeTag wordt per aangeklikte boom zichtbaar, met de daarbij behorende foto’s. Een van die bomen is de Wilhelminaboom aan de Markt in Burgum, de hoofdplaats van Tytsjerksteradiel. Toen prinses Wilhelmina op 6 september 1898 koningin werd, werden de eerste koningslindes geplant, de zogenoemde Wilhelmina-lindes. Deze lindes werden toen speciaal gekweekt voor die gelegenheid. Dat gebeurde opnieuw toen prinses Juliana op 6 september 1948 koningin werd en nog eens toen prinses Beatrix op 30 april 1980 tot Koningin gekroond werd. De Wilhelminaboom is de oudste en grootste boom op de Markt. De Keningslinebeam of Willem-Alexanderboom staat ook op de Markt in Burgum en is de kleinste en jongste Koningshuisboom op dit grote plein. De koningslindebomen zijn in 2013 in alle 490 gemeenten, die Nederland toen rijk was, geplant. Ze markeren de kroning van Willem-Alexander op 30 april 2013 en het begin van zijn Koningschap. Mogelijk groeien de Willem-Alexanderbomen tot een zelfde hoogte en breedte uit als de Wilhelminaboom in Burgum, of nog hoger en breder.

LINDE UIT 1898 VAN ONSCHATBARE WAARDE 
De prachtig uitgegroeide Wilhelminaboom op De Markt 10 in Burgum is een Koningslinde uit 1898 met een stamdiameter van 95 cm en een boomhoogte van 24 meter. Het totale bladoppervlak beslaat 2619 m2. De boom levert een jaarlijkse zuurstofproductie (1 persoon) voor 196 dagen. De boom doet nog veel meer voor het milieu, zo is de jaarlijkse regenwater interceptie wel 4400 liter en de jaarlijkse afvang van luchtvervuiling is in totaal 2637 gram. De jaarlijkse afvang van CO2 is 45 kilogram en het totaal van de opgeslagen koolstof is zelfs 1849 kilogram. Het aantal autokilometers waaraan dit gelijk staat is 62.238 kilometer.

AUTEUR Gerhild van Rooij
FOTO’S Annelies Buurman
1 + 3 Wilhelminaboom van 6 september 1898 op Markt in Burgum (foto’s Annelies Buurman)
2 Tree tag Wilhelminaboom op De markt in Burgum (foto boomkronen.eu)
4 Keningslinebeam of Willem-Alexanderboom op Markt in Burgum (foto Annelies Buurman)
* https://www.boomkronen.eu/node/195

Meer over Kroningsbomen en Koningsdag:
– Te zien in… Aflevering 100. Kroningsboom in Mûnein – RTV NOF

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail