WYNS – Het is Boekenweek 2022, er komen boeken en bundels uit en dat wordt gevierd met optredens, signeersessies en een boekenbal. Naast al het nieuwe is er literatuur die op gevels staat of in hardsteen is gevat. Het zijn vaak evergreens of gedichten die bij een bepaalde locatie horen, zoals het gedicht van drs. P in Wyns.
Gerhild van Rooij
WYNS
Ter gelegenheid van het honderdste geboortejaar van drs. P, is in mei 2019 in Wyns een grote hardstenen tegel geplaatst met een gedicht van drs. P over Wyns, het dorp aan de Dokkumer Ie. Wie daar in de zomer op het veerpontje De Wynser Oerset wacht om zich, al of niet met fiets, naar Britsum en Tichelwurk, te laten varen kan in het dorp het gedicht lezen, of eindeloos herlezen. Inwoners zien weer voor zich hoe drs. P hier mei 1992 zelf optrad. Ook wie aanmeert bij dit enige dorp in de Trynwâlden op kleigrond, vindt onderweg naar de kerk, het kunstwerk van Oud-Wynzer David van Kampen, het dorpshuis, het terras of de zaal van het Wynzer restaurant vanzelf het gedicht over Wijns. Dat hier een gedicht op maat ligt van de met niemand vergelijkbare dichter drs. P. is bijzonder.
Drs. P
Drs. P debuteerde op 44-jarige leeftijd in 1964 op de televisie in het AVRO-programma Voor de vuist weg van Willem Duys, als verzamelaar van curieuze ansichtkaarten en als vertolker van het lied Het trapportaal dat al in 1957 door hem werd geschreven. Willem Duys was de bedenker van de naam drs. P, een verwijzing naar de academische graad van doctorandus in de economie, die P, voluit Polzer aan de Nederlandse Economische Hogeschool (nu de Erasmus Universiteit) behaalde. De econoom Heinz Hermann Polzer was Nederlandstalige tekstschrijver, cabaretier, dichter, schrijver, letterkundige, componist, pianist en zanger van zelfgeschreven liedjes. Polzer hield zijn levenlang de Zwitserse nationaliteit en was op 24 augustus 1919 in de plaats Thun geboren. Hij groeide op in Nederland en is op 13 juni 2015 in Amsterdam overleden.
WIEBE PENNEWAARD
Drs. P. bracht tussen 1950 en 1996 zijn liedjes en teksten ten gehore waarbij hij zichzelf aan de piano begeleidde. Hij trad in Nederland en België op in theaters, cafés, bij studentenverenigingen of evenementen en was veel te horen op radio en te zien op televisie, met in die tijd minder kanalen en uitzendingen dan nu. Tot zijn bekendste liederen horen Dodenrit, Veerpont “Heen en weer”, De zusters Karamazov en een lied over groenten. Het idee om de populaire drs. P uit te nodigen kwam uit de gemeenschap. Ik hoorde er destijds van via een aandachtige balletleerling Marleen uit Wyns. Haar vader, redacteur van de Leeuwarder Courant Wiebe Pennewaaard, was de man die op 2 april 1992 namens de nog altijd actieve kunstcommissie van Wyns een originele “brief” schreef aar de zeer geachte heer Polzer.
BRIEF
Drs. P, welke inwoner van Wyns kende anno 1992 geen liedje van deze performer, een man die kleur en allure kon geven aan het culturele evenement dat de kunstcommissie voor ogen stond. Maar, hoe kon je die bekende en authentieke man uitnodigen naar het kleinste dorp in Tytsjerksteradiel te komen en daar op te treden? Dat kon met een originele brief van Pennewaard:
“Zeer geachte heer Polzer
Voor een bijzonder feestelijke gelegenheid in ons dorp heeft het organiserend comité behoefte aan een hoofdpersoon. Met enige schroom bekennen wij dat een meerderheid van de stemgerechtigde comitéleden – alle stammend uit een eenvoudig milieu en dus behept met een culturele bagage waarvan zelfs een veelvoud zonder bijbetaling mag worden meegenomen in elk chartervliegtuig naar Mallorca – ter plekke en eenstemmig een sterke voorkeur uitsprak voor Lee Towers.”
Drs. P EN IVO DE WIJS
Het ironisch schrijven miste zijn werking niet. Drs. P kwam 11 mei 1992 tegen onkostenvergoeding en een zak Fryske dúmkes – een trommel had hij al. Ter gelegenheid van de opening van het kunstproject, drie glazen kunstvitrines bij de haven trad hij op. Drs. P deed dat op de veerpont de Wynser Oerset waarbij hij zelf aan de piano gezeten zijn toepasselijk lied de Veerpont vertolkte voor een gehoor aan beide zijden van de Dokkumer Ee. Op zondag 3 februari 2019 gaf Ivo de Wijs met een powerpointlezing over versvormen in de Vituskerk in Wijns de aftrap van een poëziecursus bij het 25 jarig jubileum van Kunstvitrineproject en het honderdste geboortejaar van zijn goede vriend Polzer alias drs. P. Ivo heeft daarbij ook uit eigen werk voorgedragen.
ODE AAN WYNS
In het kleine dorp Wyns, middenin het door de zee ontstane kleigebied, met haar weidse uitzichten op groene weilanden en enkele boerderijen, wordt de cultuur op handen gedragen wisten drs. P en Ivo de Wijs. Mei 2019 is de hardstenen tegel geplaatst met het gedicht dat drs. P neerschreef tijdens zijn bezoek aan Wijns, het kleinste dorp in de gemeente Tytsjerksteradiel. De beginregels van zijn twaalfkregelige loftuiting op rijm luiden:
Een blik op Wijns,
Voor zoiets Fijns…
Gerhild van Rooij, cultuurpublicist
FOTO’S:
1. Gedicht drs. P in Wyns, geplaatst mei 2019 in honderdste geboortejaar (Gerhild van Rooij)
2. Naambord van de Wynser Oersetter, veerpont over de Dokkumer Ie (Gerhild van Rooij)
3. Wynser Oersetter waarop drs. P in 1992 zichzelf op piano begeleidde (Gerhild van Rooij)
4/5. Leeuwarder Courant 1992