TE ZIEN IN… Aflevering 150: Huiskamer, stekje in Ee van Martijn Westphal

EE BIJ DOKKUM – Friesland heeft bijzondere stekjes. Een van die unica is het huiselijk stekje Huiskamer van vormgever Martijn Westphal. Zijn vierdelig stekje bestaat uit een bijzettafel, bank en haaks daarop twee stoelen die naast het Jaachpad aan de Ee staan, een ruimte tussen verkeersstromen waar binnenschippers, waterrecreanten, wandelaars en fietsers elkaar passeren en ontmoeten.

Gerhild van Rooij

LANDSCHAPSBEHEER, KEUNSTWURK
De opdrachtgevers Keunstwurk, Landschapsbeheer Friesland, Provincie Fryslân, Gemeente Dongeradeel, nu opgegaan in Noardeast-Fryslân, hebben in 2011 voor twaalf locaties in Noordoost-Friesland twaalf kunstenaars en ontwerpers bijzondere stekjes laten ontwerpen. Een stekje is een bijzonder vormgegeven bankje om even te rusten en een plaats voor ontmoetingen tussen mensen onderling en tussen mensen en het landschap. De locaties zijn samen met de bevolking gekozen en zijn locaties op bijzondere plaatsen in het landschap, zoals ook het stekje Huiskamer van Martijn Westphal aan het Jaachpaad in Ee. Martijn koos na een jaar kunstgeschiedenis aan de universiteit van Groningen voor de opleiding interieur en object ontwerp aan de Hanze Hogeschool Interieur en heeft vanaf zijn afstuderen in 2007 succes met zijn Studio Martijn Westphal in Bellingwolde voor interieurarchitectuur en objectontwerpen.

OUDE DIJKEN
Stekje Huiskamer staat aan het Jaachpad tussen twee verkeersstromen in, op een plaats waar communicatie tussen binnenschippers, waterrecreanten, wandelaars en fietsers vanzelfsprekend is. Tussen de oude zeedijk van Dokkumer Nieuwe Zijlen naar Dokkum en het Dokkumer Grootdiep vormt de groenstrook het decor voor het stekje van Westphal. De oude dijk kronkelt nog door het landschap, al zijn in de negentiende eeuw veel bochten in het Grootdiep rechtgetrokken. Dijken zijn een landschapskenmerk, beschermen tegen overstromingen en maken vervoer en recreatie langs het water mogelijk. Het stekje staat in een gebied dat in de Middeleeuwen door overstromingen geteisterd werd, waardoor de bewoners veel schade leden. In die tijd werd de dijk niet gemeenschappelijk onderhouden, de landeigenaren waren verantwoordelijk voor hun eigen stukje dijk en dat maakte het gebied als geheel kwetsbaar.

HUISKAMER BUITEN
Martijn Westphal speelt graag met de wisselwerking tussen mens en omgeving en dat is terug te zien in dit stekje. De ontwerper beschouwde de locatie van zijn stekje als een stoere plaats en koos daarom stoer materiaal, rode baksteen en beton. De ranke en strakke metalen poten achter de leuning, onder de zittingen en het tafelblad geven het geheel de uitstraling van interieurmeubelen. De twee stoelen, het bankje en het tafeltje veranderen de locatie in een huiskamer buiten en daarmee voegt Westphal met zijn ontwerp iets huiselijks toe aan het landschap. Tegelijk voegt het landschap, met lage en hoge bomen, vergezichten over water, de oever en het weidse land vooral ruimte toe aan het ontwerp.

STRAATMEUBILAIR EN STEKJE
Vanaf het water en ook vanaf het Jaachpad of de overzijde valt extra op hoe lichtvoetig het stekje Huiskamer is in vergelijking met de reguliere bank iets verderop. Dat bankje is een massaproduct, zoals er vele in de openbare ruimte staan, van parken tot buitengebieden en stadsplantsoenen tot havengebieden. Van deze, in zijn soort iconische, bank bestaan verschillende variaties. De bank langs het Jaachpad heeft een rug en zitting die elk uit twee brede en dikke latten bestaan. De enigszins afbladderende donkerbruin geverfde latten worden ondersteund door twee massieve zwarte en licht naar achteren hellende staanders die onder de zitting en achter de leuning doorlopen. Op elke lat zijn twee voor dit type straatmeubilair kenmerkende grote ronde doppen te zien, waaronder de bevestigingen van de staanders aan de houten latten schuilgaan.

MARTIJN WESTPHAL
Vrij snel na de plaatsing van het stekje Huiskamer van Martijn Westphal is het markante ruimtelijke werk vernield. In 2013 werd het gerestaureerd en teruggeplaatst in een iets andere setting en meer hufterproof. Vormgever Westphal speelt in het ontwerp Huiskamer met de grens tussen binnen en buiten, alsof hij iedereen vraagt: wat is binnen en wat is buiten? Al is hij afgestudeerd op ontwerpen voor binnen, het buitengebied trekt hem ook, mede omdat daar veel meer mensen gebruik maken van een ontwerp. Het spelen met de wisselwerking tussen mens, omgeving en het wezen van dingen en hun functionaliteit past hem goed en zijn opvallende stekje aan het Jaachpad is een passend accent op de grens van natuur en cultuur.

AUTEUR
Gerhild van Rooij, cultuurpublicist, foto’s idem
FOTO’S
1 Huiskamer stekje uit 2011, Martijn Westphal (nazomer 2021)
2 Rechts Huiskamer stekje en links een gewone bank aan het Jaachpad aan de Ee
3 Huiskamer stekje, beton/baksteen/staal, project Keunstwurk en Landschapsbeheer
BRONNEN
Keunstwurk.nl; martijnwestphal.com

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail