Te zien in … aflevering 117: Melati en Indische herdenking

NATIONAAL– Op 15 augustus, de jaarlijkse Nationale herdenking 15 augustus 1945 of Nationale Indië-herdenking, wordt stilgestaan bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden. Die dag worden alle slachtoffers herdacht van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië, nu Indonesië. Velen dragen die dag een Melati.

Gerhild van Rooij

INDISCH SYMBOOL
Voor het Koninkrijk der Nederlanden kwam er op 15 augustus 1945 officieel een einde aan de Tweede Wereldoorlog, terwijl dat voor Nederland al op 5 mei 1945 gold. Voor de twee miljoen Indische Nederlanders in Nederland was er geen herdenking van de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië en de gevolgen daarvan. Het heeft tot 1988 geduurd, voordat er een mogelijkheid voor een eigen jaarlijkse herdenking kon plaatsvinden. Om deze herdenking meer tot leven te brengen binnen de Indische gemeenschap en daarbuiten, heeft de organisatie Nationale herdenking 15 augustus 1945 sinds 2015 als eigen herdenking- en bevrijdingssymbool de Melati (Jasminum sambac), verbeeld.

DIGITAAL MONUMENT
De Melati, die wel Indische Jasmijn wordt genoemd is nu al zes jaar symbool. De Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945 heeft op 15 juli 2021 Indischmonument.nl gelanceerd waarin die Melati centraal staat. Bezoekers kunnen op de website hun persoonlijke gedachten delen door een virtuele Melati en door de duizenden Melati’s wordt het een groeiend en levend digitaal herdenkingsmonument om samen 15 augustus te blijven herdenken. De Melati vormt als herdenkingssymbool van de Indië-herdenking en nationale bloem van Indonesië het middelpunt van dit digitale Indischmonument.nl

BETEKENIS MELATI
De Melati staat voor respect, betrokkenheid en medeleven en symboliseert het leven en haar schoonheid en ook het geestenrijk en de dood. “Zoals de geur een lang vergeten herinnering kan oproepen, staat de Melati symbool voor het niet vergeten van een gedeeld verleden dat een veilige plaats moet krijgen in onze harten” schrijft de organisatie. Het Veteranen Instituut schrijft over de Melati: “Net als de anjer die op Veteranendag wordt gedragen, is dit een witte bloem. De Melati staat voor gevoel, groei en ontwikkeling, voor tederheid en vergankelijkheid. Een enkele witte bloem verwijst symbolisch naar het familielid dat er niet is.”

NAAM EN MIDDELEEUWEN
De Melati of Arabische jasmijn is naast de maanorchidee en Rafflesia arnoldii een van de drie nationale bloemen van Indonesië (de Arabische jasmijn is ook de nationale bloem van de Filippijnen en van Tunesië. De Melati is in Indonesië bekend onder de namen Melati of Melati en Menu en Meur, wordt wel de koningin van de bloemen genoemd en is de Jasminum Sambac. Jasmijn komt van het Perzische woord Yasmin, “geschenk van God”. Arabisch (Sambac) verwijst naar Arabische kooplieden die de vanwege hun geur geliefde bloemen al in de Middeleeuwen naar Europa brachten.

OUDE WERELD
De Melati hoort tot de olijffamilie en komt oorspronkelijk uit de Oude Wereld, vermoedelijk uit India. Uit deze jasmijn gewonnen olie wordt nog steeds gebruikt voor de bereiding van parfums en de gedroogde bloemen van deze Arabische jasmijn worden, net als die van de Kaapse jasmijn Gardenia Augusta, gebruikt in de heerlijk geurende jasmijnthee.Voor Boeddhisten en Hindoes zijn de witte bloemen een symbool van reinheid en een geliefde offergave. En ze zijn nu ook herdenking en bevrijdingssymbool voor 15 augustus 1945, de dag dat niet alleen voor het Nederlands Koninkrijk het einde van de Tweede Oorlog betekende, maar voor heel Azië.

JASMINUM SAMBAC
De Arabische jasmijnplant en is een halve tot 3 meter hoge struik met klimmende of alleen overhangende twijgen, heeft 2 tot 7 cm brede bladeren met aan de onderkant er uitspringende nerven. De tegenoverstaande, eironde tot elliptische eindstandige groepjes van 3 tot 12 witte bloemen bloeien na elkaar. Er is een bloem open of er zijn er enkele open. De geurende bloemen met doorsnede van 2 tot 3 cm hebben een 0,5 tot 1,5 cm lange, nauwe kroonbuis en vijf- tot twaalfslippige kelk en kroon met kroonslippen van 5 tot 9 mm groot. Middenin de oorspronkelijke bloem bevinden zich twee meeldraden. De bolvormige, purperzwarte vruchten worden 0,6 tot 1,2 cm groot. De Melati wordt overal in de tropen gekweekt, vaak als gevulde bloemen zonder meeldraden, waardoor ze alleen via stekken vermenigvuldigd kunnen worden.

SIERAAD
De Melati wordt als herdenkings- en bevrijdingssymbool van 5 mei tot en met 15 augustus gedragen. De Melati is er in diverse uitvoeringen: in zwart en wit geëmailleerde als pin met knop of als pin met magneetsluiting. Sinds kort zijn er ook een zilveren Melatihanger en in opdracht van Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945 zijn er volledig zilveren manchetknopen gemaakt door edelsmid Emile Estourgie.

AUTEUR en  FOTO’S
Gerhild van Rooij, Curator Galerie Bloemrijk Vertrouwen, Aldtsjerk:
1 Melati reverspin,  herdenkings- en bevrijdingsteken Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945
2. Melati, Jasminum sambac in de knop, foto CC BY-SA 3.0, Aathavan jaffna
3. Francisco Manuel Blanco. Gran edicion Atlas I, Jasminum Sambac, Flora de Filipinas, 1880-1883.

MEER LEZEN:
www.15augustus1945.nl
https://www.nlveteraneninstituut.nl/wat-herdenken-precies-we-op-15-augustus/
https://www.15augustus1945.nl/wp-content/uploads/2021/08/NH158-PROGRAMMABOEK-2021-website.pdf

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail