DE WESTEREEN – De stikstofuitstoot moet in Friesland fors teruggebracht worden. Dat staat in de stikstofplannen die het kabinet vrijdagmiddag bekend heeft gemaakt. In beschermde Natura 2000-gebieden moet de uitstoot zelfs met meer dan 95 procent omlaag. In een ring rondom die gebieden moet de uitstoot met 70 procent omlaag. In veenweidegebieden moet de stikstofuitstoot met 47 procent worden teruggebracht.
De provincie Fryslân gaat nu met de plannen aan de slag. Ze moeten voor 1 juli 2023 aangeven hoe ze de doelen denken te bereiken. De percentages vormen een richtlijn. De provincie mag zelf weten hoe ze het precies invullen, als het doel maar behaald wordt. Het stikstofplan moet ertoe leiden dat de totale stikstofuitstoot in Nederland in 2030, over acht jaar dus, 50 procent lager is.
Het terugbrengen van de uitstoot betekent dat niet alle boeren door kunnen gaan met hun bedrijf. Volgens het RIVM komt 45 procent van de stikstofneerslag uit de agrarische sector. In totaal moet de uitstoot van de boeren met 40 procent omlaag.
Het kabinet komt nog niet met nieuwe, concrete maatregelen om boeren een steuntje in de rug te geven. Het plan voor boerenperspectief moest de pijn van de stikstofaanpak wat verzachten, maar landbouwminister Henk Staghouwer kijkt vooral naar een “versnelling en prioritering” van de omslag naar de groenere kringlooplandbouw.
Wel overweegt de minister bestaande subsidieregelingen uit te breiden. Het ministerie zegt met klem dat de plannen hand in hand gaan met de gebiedsplannen om stikstofuitstoot te verminderen, en de brief van vrijdag dus nog maar het begin is.
Het kabinet wil boerenbedrijven steunen die meer ruimte willen nemen voor hun vee, en door technische innovaties groener willen boeren. Ook komt er mogelijk hulp voor boeren die volledig nieuwe producten of diensten willen aanbieden.
Omdat in sommige gebieden vanwege de stikstofcrisis amper ruimte is voor boeren, wordt daarnaast hulp aangeboden voor boeren die willen stoppen of verhuizen.
De brief van minister Van der Wal zal waarschijnlijk leiden tot nieuwe protesten. Boerencollectief Agractie deed naar aanleiding van de bekendmaking al een oproep om volgende week in Den Haag te demonstreren. De organisatie verwacht dat veel boeren zich zullen aansluiten bij de actie.