Spannende tijden voor componisten TITUS

Op vrijdag 31 mei gaat TITUS in première in de Bonifatiuskapel in Dokkum. Een spannend moment voor alle mensen die aan deze muziektheaterproductie hebben meegewerkt. Maar misschien is het nog wel het meest spannend voor de drie componisten die de muziek hebben gemaakt: Henk Pool, Peter van der Zwaag en Chris Fictoor. De componisten vertellen hoe zij – elk vanuit hun eigen stijl – elkaar hebben aangevuld tijdens dit bijzondere proces. 

Producent Sjoek Nutma koos er bewust voor om de muziek van TITUS door drie verschillende componisten te laten maken. ,,Juist de variatie van verschillende muziekstromingen zorgt ervoor dat het geheel niet eentonig wordt’’, stelt Nutma. Bijkomend voordeel voor de samenwerking van de componisten is dat ze de liedjes konden verdelen met z’n drieën. ,,Dat ging op een hele natuurlijke manier. Na het lezen van het script hadden we elk onze eigen voorkeur en toevallig kozen we allemaal voor verschillende nummers. Nummers die ons aanspreken. Dat is belangrijk, je moet je erin thuis voelen. We waren het ook snel eens over de instrumentele bezetting, die moest bestaan uit: houtblazers, koperblazers, strijkers en de muzikanten van de band’’, vertelt Chris Fictoor. Voor hem is de relatie tussen tekst en muziek heel belangrijk. ,,De teksten van Eppie Dam roepen bij mij muziek op. Alsof de muziek onder de tekst vandaan kruipt. Ik schrijf op wat ik van binnen hoor.’’

Verbaasd en vereerd
Henk Pool (foto 1) was verbaasd, maar vooral ook vereerd, toen Sjoek Nutma hem vroeg voor TITUS. ,,Ik ben een vreemde eend in de bijt. Als componist heb ik vooral veel gecomponeerd voor artiesten als Marco Borsato, Stef Bos en Paul de Leeuw en voor tv-programma’s en films (o.a. Achtste Groepers Huilen Niet). Muziektheater heb ik eigenlijk nog nooit gedaan, maar dat maakt het juist extra uitdagend’’, vertelt Henk Pool die in Leeuwarden woont. Hij kende Peter van der Zwaag uit Sint Annaparochie – die vooral actief is in de Kleinkunst theaterwereld – nog niet. ,,Ik ben vaste pianist van Willeke Alberti en heb samengewerkt met Robert Long, Jenny Arean en Rients Gratama’’, vertelt Van der Zwaag. Hij was ook betrokken bij Bonifatius de Musical en had daardoor affiniteit met de Bonifatiuskapel. Toen hij werd gevraagd om nu weer mee te doen als componist, twijfelde hij dan ook geen moment.

Componist, dirigent en bestuurder Chris Fictoor heeft een klassieke achtergrond. Bijzonder is dat hij sinds 1993 karmeliet is, net als Titus Brandsma. ,,Vooral in de tijd dat ik in Nijmegen woonde begon Titus voor mij steeds meer te leven. Hij staat heel dicht bij mij. Ik ken karmelieten die Titus Brandsma zelf hebben gekend. Wat mij het meeste aanspreekt is dat hij een erudiet persoon was. Hij was niet zweverig, maar leefde vanuit een spirituele visie’’, zegt Fictoor.

Drie componisten, één geheel
Chris Fictoor (foto 2) is diep onder de indruk van de manier waarop Titus Brandsma boven zichzelf uitsteeg tijdens de Tweede Wereldoorlog. ,,Dat was ongehoord. Eerst durfde hij zich als een verzetsleider op te stellen en later – in concentratiekamp Dachau – bleef hij een steun voor zijn kampgenoten, ook al werd hij nog zo gekleineerd. Hij beschreef dit in een prachtig gedicht dat ik opnieuw gearrangeerd heb voor deze voorstelling: Het leed kwam telkens op mij aan.’’

Henk Pool schreef de muziek op basis van het script, de sfeer en de personages. ,,Ik probeerde me voor te stellen hoe de voorstelling eruit gaat zien en vroeg me af: wie is die Titus? Waarom heeft hij zoveel indruk gemaakt? Vóór de oorlog had niemand gedacht dat hij een held zou zijn die tot grootse dingen in staat was. Dat maakt hem denk ik zo bijzonder. Bovendien was hij, net als ik, geïnspireerd door het geloof. Vanuit dat gevoel ga je dan schrijven. Als ik dan weet welke stemmen en klankkleuren beschikbaar zijn, komt in de studio alles bij elkaar.’’

Peter van der Zwaag (foto 3) maakte vooral de muziek van Teresa van Avila, Titus zijn muze uit de Middeleeuwen. ,,Om in de sfeer te komen ben ik eerst muziek uit die periode gaan luisteren. Uiteindelijk ging ik achter mijn piano zitten en kwam er weer heel wat anders uit. Maar de reinheid en maagdelijkheid heb ik geprobeerd in de muziek te verwerken. Ook is het voor mij belangrijk om te weten welk nummer ervoor en erna komt. Als je weet dat de scene met de beul uit het concentratiekamp er achteraankomt kun je daarnaartoe werken. Omdat ik de enige Friestalige componist ben, heb ik ook het Friese nummer gecomponeerd.’’

Muziek die mensen raakt
Tot nu toe konden de drie componisten in hun fantasie ronddwalen, maar over een week komt de realiteit. De muziek is bij elkaar gebracht en een eenheid geworden. Peter omschrijft de muziek als drama met invloeden uit de klassieke muziek en popmuziek. Sommige nummers zijn heel klein en anderen weer groots met het koor en het hele orkest. Chris Fictoor spreekt van mysterietheater. Eén ding is zeker. De muziek roept heel veel emotie op. De componisten vinden het alle drie belangrijk muziek te maken die de mensen raakt. Henk Pool: ,,Daar kan ik zo blij van worden. Ik ben heel benieuwd hoe het publiek straks zal reageren op onze muziek. We gaan het zien als we tijdens de première tussen de menigte op de banken zitten. Lekker anoniem, dat vind ik het voordeel van ons vak. Ik zou ook niet anders willen.’’

Maar spannend wordt het wel tijdens de première van TITUS. Chris Fictoor: ,,Het is je kind, dat geef je weg. Wij weten niet hoe het uiteindelijk opgepakt zal worden door de muzikanten. Dat is voor ons net zo goed als voor het publiek een verrassing’’, stelt Chris Fictoor. Peter van der Zwaag: ,,Ik denk dat dit een hele mooie voorstelling wordt. Alleen het verhaal is al zo kostbaar, zo waardevol. Daar willen wij als componisten volledig recht aan doen.’’

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail