Schilderij Bogerman Pastorie te Kollum

KOLLUM – Het doek is via een schenking aan de diaconie in bezit gekomen van de PG te Kollum. De voorzitter van de kerkenraad heeft mij gevraagd, Klaas Tiemersma archiefbeheerder Prot. Gem. te Kollum een onderzoek in te stellen naar de achtergronden van dit schilderij.

De schilder.
Het schilderij is gesigneerd door J. Kloek. Deze schilder is in de oorlogsjaren geëvacueerd uit Amsterdam naar Twijzel. Hij heeft van 1943 tot 1950 in het huis gewoond van de stichting Simke Kloosterman en gaf in deze periode les o.a. aan de later in Fryslân bekende schilders Klaas Koopmans en Jaap Rusticus.

Het doek.
Het schilderij toont de achterkant van de voormalige Bogermanpastorie met op de achtergrond de Maartenskerk. Foto’s in bezit van het archief PG te Kollum tonen aan dat het gebouw, de beuk, de schutting realistisch zijn weergeven. Het zal vermoedelijk geschilderd zijn in de periode 1943-1950.

Het gebouw.
Aan de hand van de eerste kadastrale kaart uit 1832 kan men vaststellen, dat er toen een ander gebouw stond. In 1873 is de pastorie verkocht door de Kerkvoogden van de Hervormde Gemeente. In datzelfde jaar werd een nieuwe pastorie aan de Voorstraat 55 gebouwd (nu Atelier 7)De oude pastorie is toen verkocht aan de heer Yske de Jongh. Een kleindochter Gatske de Jongh woonde er later met haar man Egbert Rinses Luinstra. Na 1873 is het gebouw waarschijnlijk wegens bouwvalligheid grotendeels herbouwd. Op een kadastrale kaart uit 1919 is te zien dat er dan een andere bebouwing is ontstaan, die overigens geheel overeenkomt met de afbeelding op het schilderij. De Pastorie is in 1965 afgebroken, om de huidige Kerkstraat aan te leggen en op deze manier Kollum-Noord te verbinden met de Voorstraat

De schenker.
De heer E.A. De Boer uit Heeg is schenker van het schilderij. Via zijn moeder is het bij hem terecht gekomen. Zijn vader heeft het huis Voorstraat 19 – 21 te Kollum uit de boedel van zijn in 1972 overleden tante Janke Luinstra gekocht. Het schilderij hing in dit huis en was eigendom van tante Janke.

Conclusie.
Via de heren Sjouke Starkenburg en Sjoerd Zondervan hoorde ik de achternaam van Tante Janke, die volgens de schenker tegenover de drukkerij Banda in het witte huis woonde.( nu Voorstraat 19 – 21). Via de website Alle Friezen ontdekte ik dat Janke Luinstra ( geboren in 1891) een dochter is van Egbert Luinstra en Gatske de Jongh, tot 1937 bewoners van de Bogermanpastorie. Tante Janke is ongehuwd gebleven en is tussen 1910 en 1920 als huishoudster bij haar oom Drieuwes en tante Antje aan de Voorstraat 19-21 komen wonen. Beiden zijn voor de oorlog overleden en tante Janke heeft toen dit huis uit de erfenis van haar oom en tante in bezit gekregen en is daar blijven wonen tot haar overlijden in 1972. Mijn conclusie is dat Tante Janke aan de schilder Kloek opdracht heeft gegeven om haar ouderlijk huis te schilderen.

Klaas Tiemersma archiefbeheerder Prot.Gem. te Kollum

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail