Rijkswaterstaat

Satelliet verzamelt gegevens over de Waddenzee: ‘Hier kunnen we echt van smullen’

maandag 05 december 2022

WADDENGEBIED – Het is een grote stap voorwaarts voor beheerders en onderzoekers van de Waddenzee: voortaan kunnen ze heel snel een compleet beeld krijgen van ontwikkelingen in dit gebied. Tot nu toe moesten ze het doen met incidentele metingen en de gegevens van vaste meetpalen. Maar na een voorbereiding van enkele jaren krijgen ze sinds kort hulp van twee satellieten. Zo meldt regionale omroep RTV NOORD.

Ze zweven op een kleine 800 kilometer rond de aarde: de twee Sentinel-satellieten van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Iedere vijf dagen maken ze een opname van onder meer het Waddengebied. Dat gebeurt met speciale camera’s die beelden maken waarin een schat aan informatie verborgen ligt. Zo is te zien hoeveel chlorofyl (bladgroen) in de Waddenzee aanwezig is en hoeveel slib er in het water zweeft.

Volgens projectleider Rick Hoeksema van Rijkswaterstaat zijn dat twee factoren die erg belangrijk zijn voor beheer van de Waddenzee. Rijkswaterstaat is een van de organisaties die deelneemt in de Basismonitoring Wadden, die de satellietobservatie in gang heeft gezet.

‘Grote sprong’

‘De slibmetingen doen we tot nu toe met meetpalen, die staan op vaste plaatsen in het water, dus je hebt niet een beeld van de hele Waddenzee’, zegt Hoeksema. ‘Het meten van bladgroen is al veertig jaar niet gedaan, alleen op projectbasis maar niet langjarig en zeker niet voor het hele gebied. Met de satellieten kan dat nu wel, dat is echt een grote sprong.’

Een deel van de Waddenzee, gezien vanuit de ruimte. De kleuren geven de verschillende concentratie bladgroen in het water aan.© Rijkswaterstaat

Voedselpiramide

Hij vervolgt: ‘Dat je nu bijna volcontinu de ontwikkeling van bladgroen, algen, kunt volgen over de hele Waddenzee, dat is heel erg gaaf. Dat groen is belangrijk voor al het leven in de Waddenzee, het is de basis van de voedselpiramide. Hoe minder bladgroen, hoe minder vissen, vogels en zeehonden er kunnen leven. Met gegevens die we nu krijgen kunnen we berekenen wat het effect van de concentratie bladgroen is op de voedselketen. Zeker met het oog op de klimaatverandering willen we dat goed in de gaten houden.’

Slibdeeltjes

Een andere belangrijke factor zijn de slibdeeltjes die in het water rondzweven. Hoeksema: ‘Het voorkomen van slib in het waddengebied is erg dynamisch. Een meetpaal op één plek zegt veel minder dan dat je het hele gebied continu volgt. Dat is echt een grote meerwaarde. Dan kun je bijvoorbeeld ook zien wat het effect van baggeren is, en in hoeverre de vertroebeling van het water van invloed is op de groei van algen. Daar gebruiken we nu modellen voor, om te voorspellen en te voorkomen dat er problemen ontstaan maar het is heel mooi als je dat live kunt volgen.’

Op deze door de satelliet gemaakte foto is de concentratie van slib in de Waddenzee te zien.© Rijkswaterstaat

Watertemperatuur en klimaatverandering

In de nabije toekomst gaan de satellieten ook informatie verzamelen over de temperatuur van het water. ‘Heel belangrijk’, zegt Hoeksema, ‘zeker met het oog op klimaatverandering. Een kleine verandering in de watertemperatuur kan al voldoende zijn voor een vissoort om zich niet meer thuis te voelen in de Waddenzee. Straks kunnen we veel beter volgen wat er gebeurt. Je hebt ook koelwaterlozingen, ook die kun je zien. Als je daar de algengroei en het voorkomen van slib naast legt kun je zien wat daar de effecten van zijn.’

Hij besluit: ‘Als beheerder, maar ook als onderzoeker is dit echt iets waar je van kunt smullen, en wat je ook nodig hebt als je kijkt naar alle veranderingen die op ons afkomen.’

Auteur: RTV NOORD

Heb jij nieuws of een opmerking? Stuur de redactie een WhatsApp.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.

VANDAAG OP DE RADIO

105.0 - 105.8 - 107.0 - 107.3 - 107.8 FM

00:00 - 07:00
It lûd fan Stêd, Waad en Wâlden
Non-stop muziek met (regio)nieuws en weer.
07:00 - 09:00
De moarnsshow
Overzicht van nieuwsreportages & weerbericht en hoofdpunten van het nieuws.
09:00 - 17:00
It lûd fan Stêd, Waad en Wâlden
Non-stop muziek met (regio)nieuws en weer.
17:00 - 18:00
Ouwe Meuk
Leo Smidt
18:00 - 19:00
Willem yn 'e Jûn
Willem Mulder
19:00 - 20:00
Fryslân Fan
Jaap van der Laan
20:00 - 21:00
Werom yn de tiid
Sietse Weistra
21:00 - 00:00
It lûd fan Stêd, Waad en Wâlden
Non-stop muziek met (regio)nieuws en weer.