Samen werken aan een schone Waddenzee

Tijdens de derde en laatste dag van Olie Alert Waddenzee dreigde harde wind roet in het eten te gooien. Maar door te improviseren én goed samen te werken maakten de 130 betrokken professionals en 70 vrijwilligers er samen alsnog een geslaagde oefening van.

“Het was een prachtig plaatje: terwijl journalisten en gasten stonden te schuilen in een tent, bleven zeventig vrijwilligers gewoon doorharken, in de horizontale regen, met een grote glimlach op hun gezicht.” Oefenleider en Officier van Dienst Henk Middendorp van Rijkswaterstaat is duidelijk in zijn nopjes met de afsluitende oefening van Olie Alert Waddenzee op het strand van Schiermonnikoog. “Het was echt mooi om te zien hoe ontzettend betrokken de vrijwilligers waren. Ze gingen er vol gas voor, met z’n allen volle bak houtsnippers opruimen. Daar was ook een aantal zeventigplussers bij. We waren uiteindelijk veel sneller klaar dan we hadden gepland, respect!”

Professionele opzet
Middendorp kreeg na afloop de complimenten van burgemeester Stellingwerf van Schiermonnikoog voor de professionele opzet van de oefening. Militairen van Defensie stuurden groepjes vrijwilligers aan, op aanwijzing van Middendorp en zijn collega’s. “We hebben vandaag wel gemerkt dat je met zoveel vrijwilligers heel snel een strand schoon kan maken. En dit is nog maar een oefening, met zeventig vrijwilligers. Als er echt olie is, heb ik er zo tweehonderd op het strand staan, zonder problemen.”

Betrokken vrijwilligers
De meeste vrijwilligers die meehielpen waren van Stichting Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat (SVVR). Albert Buursma van SVVR vertelt trots: “Deze mensen komen uit heel het land, van hier tot aan Zeeland. Ze voelen zich enorm betrokken bij het Waddengebied, en helpen graag om te voorkomen dat de natuur hier wordt aangetast door olie.”

EHBO voor olievogels
Ook vrijwilligers van Natuurmonumenten hielpen mee. Woordvoerder Sanne van Gemerden nam zelf ook deel aan de stoomcursus ‘EHBO voor olievogels’, waar vrijwilligers leerden hoe om te gaan met door olie besmeurde vogels. “Dat was erg leerzaam. Door kennis over hoe vogels zich gedragen, en waar je ze moet zoeken, zijn we beter voorbereid op een ramp.” Op het strand werd vervolgens geoefend met de Roboduck, een radiografisch bestuurbare eend op wielen. “Dat lijkt speels, maar het is nog best moeilijk om zo’n vogel te vangen. Net als in het echt.”

Weer dwingt om te improviseren
Ook Ellen Kuipers van de Waddenvereniging kijkt terug op een zeer geslaagde dag, ondanks de weersomstandigheden. “Bij de oefening op het Rif, ’s morgens, waaide het te hard, waardoor het oefenmateriaal weg dreigde te waaien en de plaat helemaal onder water kwam te staan. Dat dwong ons om te improviseren. Tijdens incidenten kan dat alleen als je elkaar goed kent, goed samenwerkt, weet wat je materiaal kan en wat het niet kan. Als je dat goed op orde hebt kun je daarop inspelen. Daarom moet je ook oefenen.”

Wadcrawler veelbelovend
Kuipers is ingenomen over de test met de Wadcrawler, het innovatieve amfibievoertuig dat ingezet werd bij de oefening. “Die kon weliswaar weinig doen op het Rif zelf, maar we hebben wel kunnen zien dat de Wadcrawler zelfstandig kan varen. Dat ging prima, ondanks de golven en de wind. Een veelbelovend nieuw apparaat, net als de rode skimmer die eraan hangt: die is door een zeer betrokken aannemer speciaal ontwikkeld voor ondiep water, en heeft een heel hoog rendement.”

Belangrijke basis
De oefening op het strand, ’s middags, leverde een mooi beeld op, vindt Kuipers. “Defensie en de vrijwilligers zelf waren erg enthousiast. Met elkaar hebben we een belangrijke basis gelegd, waaruit blijkt dat we met z’n allen écht willen samenwerken. De uitdaging daarbij is om dit nu warm te houden en de volgende stappen te zetten om op deze basis voort te bouwen.”

Bereidheid om samen te werken
Sophia Dingenouts-Koops is crisismanager bij Rijkswaterstaat, en nauw betrokken bij de driedaagse oliebestrijdingsoefening. Ook zij is onder de indruk van de grote bereidheid onder de vele partners om samen te werken. “Als ik één ding heb gemerkt vandaag, dan is het wel dat iedereen elkaar graag wil helpen. Zo hoorde ik bij de Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat: ‘Als er echt olie is, moet je ons wel bellen hoor!’”

Harde wind
Tegelijk was deze derde oefendag er één waarop bleek dat de weersomstandigheden van grote invloed zijn op de Wadden, merkte Dingenouts-Koops. “Met zulke harde wind is het veel moeilijker om de olie nog op te ruimen als die al op het wad ligt. Ook daarom is het van groot belang dat we als Rijkswaterstaat al zoveel mogelijk olie weghalen op volle zee, zodat er zo weinig mogelijk overblijft dat hier op de Wadden schade aan kan richten.”

Elkaar kennen en helpen
De vele partners waar Rijkswaterstaat mee samenwerkt in het Waddengebied zijn zich meer bewust geworden van het belang van preventie. En van de rol die Rijkswaterstaat als waterbeheerder daarin speelt. Ook dat is een winstpunt, vindt Dingenouts-Koops. “We hebben elkaar de afgelopen dagen – en ook in de aanloop naar de oefening – veel beter leren kennen, door samen te werken. Als je elkaar kent, en weet wat je aan elkaar hebt, kan je elkaar ook beter helpen als er echt een ramp dreigt.”

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail