Ruim veertig jaar in de ban van vogels

MARRUM/HALLUM – Tjalling Walda (83) uit Marrum en Lucas Hemrica (84) uit Hallum stoppen na jaren als vogeltellers voor Agrarisch Collectief Waadrâne. Het werk wordt vooral lichamelijk te zwaar. Dit wil niet zeggen dat de heren straks niet meer in de velden te zien zijn. ,,Sa lang’t we de iene foet foar de oare sette kinne, gean we troch.’’

Als kwajongens trokken ze vroeger de weilanden al in. Na schooltijd polsstok springen, aaisykje, maar ook de nazorg. ,,Dat learde ik fan heit’’, vertelt Lucas. Tjalling voegt er aan toe dat dat de ‘grûnslach fan alles’ is. De mannen leerden elkaar begin jaren tachtig kennen via de plaatselijke vogelwacht. Sindsdien gaan ze vaak samen het veld in om vogels te tellen. ,,Mar net allinnich de greidefûgels want álle fûgels binne wichtich’’, stellen Tjalling en Lucas die een brede belangstelling hebben voor vogels. Ze bezoeken daarvoor lezingen door het hele land. Onder andere bij het natuurgebied ‘t Oogvliet, onder Marrum, inventariseren ze de vogels. De laatste vijftig jaar zagen ze de aantallen afnemen, terwijl de boerenbedrijven steeds groter en intensiever worden. ,,Dat is gjin krityk op de boeren, mar it is wol in ûntwikkeling mei wêrtroch de fûgelstân nei ûnderen giet.’’

‘In goeie natoerman kin it waar rûke’
De vogeltellers omarmen het initiatief van Agrarisch Collectief Waadrâne dan ook, waarbij boeren samenwerken met de natuur. Wel zijn ze ervan overtuigd dat de percelen van de boeren die meedoen dichter bij elkaar zouden moeten liggen. ,,Oars smyt it te min op’’, zegt Lucas. De vogeltellers constateren dat hoe meer vogels er bij elkaar zitten, hoe beter ze beschermd zijn tegen predatoren zoals roeken en zwarte kraaien. Ook grondpredatoren, zoals de vos en de steenmarter, hebben nu vrij spel. Het aantal weidevogels was volgens Tjalling en Lucas dit jaar wat minder. Mede dankzij het natte weer in het voorjaar was het broedsucces goed, veel jonge vogels werden vliegvlug. De vogeltellers stammen nog uit de tijd dat er geen Piet Paulusma was die het weer voorspelde. ,,In goeie natoerman kin it waar rûke’’, lacht Lucas. Buienrader hebben de heren niet nodig. Tjalling: ,,We kinne sels ek wol nei de loft sjen.’’

‘We skarrelje rêstich troch’
Wat er zo mooi is aan ‘skarreljen’ of ‘buorkjen’ zoals de mannen het vogel tellen noemen kunnen ze niet uitleggen. ,,Dat is in gefoelskwestje. Jo groeie deryn. Al binne der hieltyd minder jongeren ynteressearre yn fûgels. Soms hâlde se it wol in pear jier fol, mar dêrnei hâlde se der wer mei op.’’ Zelf hebben Tjalling en Lucas in de veertig jaar dat ze vogelteller en -nazorger zijn al heel wat ervaring opgedaan. Ze zijn van de generatie die echt door het veld loopt – met een papieren boekje in plaats van een app – en niet vanuit de auto aan de zijkant de vogels spot. ,,De ûndergrûn is net altyd like sljocht, dêrom stopje we no ek by Waadrâne, mar we skarrelje wol rêstich troch om de doarpen wêr’t we wenje.’’

Wintervoedselveldjes
Wat ze nooit zullen vergeten is dat ze oog in oog stonden met een monniksgier achter de zeedijk onder Ferwert. ,,Der wiene allegear ‘vogelspotters’ fjirderop dy’t him net seagen, mar wy kinne dit gebied goed’’, vertelt Lucas trots. ,,Op sa’n momint prate we net, mar fan binnen trilje we’’, zegt Tjalling. Lucas kan zich ook nog goed herinneren dat honderdduizenden vinkachtigen voorbij scheerden tijdens een excursie van de fûgelwacht Trynwâlden nei Falsterbo yn Sweden. ,,Dat lûd is my altyd bybleaun.’’ Een aanwinst voor de vogels zijn de wintervoedselveldjes, zo ontdekten de vogeltellers. Dit is een perceel of strook waar granen niet worden geoogst of ondergeploegd, maar tot ver in de winter blijven staan. Ze vormen in de herfst en winter een rijke voedselbron voor vogels. ,,Dêr profitearje foaral trekfûgels fan.’’

Tjalling (rechts op de foto) en Lucas (links) zijn inmiddels een begrip in de vogelwereld. Ze stappen op hun elektrische fiets naar hun geliefde gebied ‘t Oogvliet. Daar leunen ze over het hek en turen in de verte naar de vogels. Inventariseren voor Agrarisch Collectief Waadrâne hoeft niet meer, maar vogelvrienden blijven ze voor altijd.

Tekst en foto Klasina van der Werf

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail