Het kabinet Balkenende IV heeft de verplichting van de maatschappelijke stage als één van de prioriteiten in het beleidsprogramma opgenomen. In schooljaar 2011-2012 wordt de maatschappelijke stage verplicht voor alle scholen. Dit houdt in dat leerlingen die vanaf dit jaar instromen in het voortgezet onderwijs, een maatschappelijke stage moeten lopen van minimaal 72 uur. De maatschappelijke stage telt voor maximaal 72 uur mee als onderwijstijd.
Gefaseerde invoer
Het kabinet heeft gekozen voor een gefaseerde invoer, zodat scholen voldoende tijd hebben om de invoering van de maatschappelijke stage tot een succes te maken. De eerste twee jaar staat stimuleren en van elkaar leren voorop. Onder andere door het verzamelen van inspirerende voorbeelden en het faciliteren van betrokken partijen door onder meer trainingen en informatiemateriaal. Vanaf 2009/2010 wordt de invoering versneld; alle scholen en zoveel mogelijk leerlingen lopen maatschappelijke stage. In 2010/11 moeten alle scholen aan de slag met een invoeringsplan maatschappelijke stage, zodat zij voorbereid zijn voor de verplichting van 72 uur in het daarop volgende schooljaar.
Het Doel
Het doel van de maatschappelijke stage is dat een jongere iets voor een ander doet en op deze manier kennismaakt met de samenleving en ervaart hoe het is om verantwoordelijkheid te nemen voor een ander.
Tijdens de stage ontdekt de jongere overeenkomsten en verschillen in eigen en andermans leefwijze, in cultuur en levensbeschouwing. Hij ziet welke gevolgen keuzes – op het gebied van werk en zorg, wonen en recreëren, consumeren en budgetteren, verkeer en milieu – hebben op de samenleving.
De inhoud van de maatschappelijke stage
De stage moet zinvol zijn. Voor de leerling, die merkt dat zijn inzet ertoe doet en dat de samenleving is wat je er met anderen van maakt. Maar ook voor de samenleving: ouderen leren computeren, kinderen kunnen lekker sporten of wijkbewoners zien dat hun straat wordt schoongemaakt. Er moet een balans zijn tussen waarde voor de leerling en waarde voor de samenleving.
Het is nadrukkelijk niet de bedoeling dat de stages een soort beroepsgerichte stage worden, om vaardigheden en competenties op te doen voor een later beroep. Of dat organisaties de maatschappelijke stagiair inzetten als een goedkope arbeidskracht. Een maatschappelijke stage kan een leerling natuurlijk wel enthousiast maken voor een bepaald beroep.
“Een beroepsgerichte stage doe je voor jezelf, een maatschappelijke stage doe je voor een ander”, Leerling tijdens 100-dagen
Waar?
Een maatschappelijke stage kunnen leerlingen lopen in een maatschappelijke organisatie of projecten zonder winstoogmerk, bijvoorbeeld bij vrijwilligersorganisaties, professionele not-for-profit organisaties of maatschappelijke projecten van bedrijven. De school blijft eindverantwoordelijk voor de leerling en de begeleiding.
De omvang
Een maatschappelijke stage moet substantieel van omvang zijn. Het kabinet gaat uit van minimaal 72 uur in 2011. De wijze waarop deze uren kunnen worden ingezet is flexibel en wordt door de school, in overleg met leerling en stagebieder, bepaald.
Beloning en waardering
Kenmerkend voor de maatschappelijke stage is dat een leerling onbezoldigd iets voor een ander doet. Onbezoldigd betekent overigens niet dat leerlingen geen beloning of waardering krijgen. Die krijgen zij vooralsnog in een andere vorm, zoals een certificaat, een erkenning verworven competenties (EVC) of een aanvulling op het persoonlijk portfolio van een leerling. Vanaf 2011 wordt de maatschappelijke stage vermeld op diploma of cijferlijst.
Stand van zaken in Dongeradeel
De eerste fase is voortvarend van start gegaan. De vrijwilligersfunctionaris van SWD het Bolwerk neemt deel aan het overleg waarin De Vrijwilligerscentrales van de NOFA-gemeenten en Ameland werken aan de gezamenlijke voorbereiding van de maatschappelijke stages in NO-Friesland.
In Dongeradeel en Dantumadeel lopen we hierop nog vooruit. De Vrijwilligerscentrale van SWD Het Bolwerk in Dokkum en de Vrijwilligerscentrale in Damwoude bereiden samen met de OSG Piter Jelles, Chr. MAVO De Saad en het Dockinga College een proefproject voor. Het enthousiasme van de betrokkenen heeft ertoe geleid dat in mei en juni van dit jaar al de eerste leerlingen een week maatschappelijk actief zullen zijn. De bedoeling is dat deze projecten informatie opleveren over de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en het maatschappelijk rendement van de maatschappelijke stage.
De Vrijwilligerscentrales hebben daarin de rol van stagemakelaar. Aan ons nu de opdracht om samenwerkingsverbanden te initiëren, goede vrijwilligerswerkplekken voor de jongeren te vinden en organisaties te helpen bij het vertalen van hun vrijwilligerswerk naar klussen die voor jongeren aantrekkelijk zijn. Verschillende organisaties in de regio hebben hun medewerking al toegezegd. Zij bieden kortdurende maatschappelijke stageplaatsen. Voor het proefproject kunnen we nog enkele vrijwilligersorganisaties gebruiken die als stagebieders dit jaar maximaal driemaal een periode van een week plaats bieden aan de jongeren die, begeleid door de scholen, een maatschappelijke stage doen.
Een maatschappelijke stageplaats bieden?
Heeft uw organisatie in Dongeradeel plaats voor jonge vrijwilligers van het proefproject?
Wilt u eerst meer weten?
Wilt u wel plaats bieden, maar vraagt u zich af hoe?
Kunt u geen kortdurende stageplaats bieden, maar ziet u wel mogelijkheden voor jongere vrijwilligers die bijvoorbeeld wekelijks komen?
Neem dan contact op met Luchien Huizing,
Vrijwilligerscentrale Het Bolwerk,
Telefoonnummer: 0519-292223.
Bereikbaar op dinsdag, woensdagmiddag en donderdagmorgen.
e-mail: vrijwilligerscentrale@het-bolwerk.eu
Bronnen en meer informatie:
www.samenlevenkunjeleren.nl
www.movisie.nl
www.keiindemaatschappij.nl