LEEUWARDEN – Door de inzet van avond-, nacht- en weekendhoofden (ANW-hoofden) en de donatiecoördinatoren (DC) moet het aantal weefseldonaties in het Medisch Centrum Leeuwarden stijgen. Er is een groot tekort aan weefseldonoren.
Op dit moment zijn er vijftig tot zestig overledenen door wie jaarlijks in het MCL weefsel wordt afgestaan. Met de inzet van de weefseldonatieprofessional (ANW-hoofden en DC’s) hoopt het MCL dit aantal te verhogen.
Bij weefseldonatie valt te denken aan hoornvlies, huid, bot- en peesweefsel en hartkleppen. Voor orgaandonatie bestaan uitgebreide procedures op de IC. Bij weefseldonatie is dat minder het geval. Met name in de avond of nacht is het vaak de dienstdoende arts-assistent die het ‘er bij doet’. Hij/zij moet familie na overlijden van een patiënt om toestemming vragen en er moet van alles geregeld om – na de toestemming – alles in gang te zetten en de weefsels op tijd uit te nemen.
Tijdrovend
In de praktijk blijkt de vraag volgens intensivist Rik Gerritsen lang niet altijd te worden gesteld. ‘‘Het is een van de moeilijkste vragen op een voor de familie heel moeilijk moment. De arts-assistenten vinden het lastig en hebben er niet veel ervaring mee. Bovendien is het erg tijdrovend en hebben ze daar in hun nachtdiensten vaak geen of te weinig tijd voor.’’ Er is een groot tekort aan weefseldonoren, niet alleen in het MCL, maar landelijk.
Extra formatie
Op landelijk niveau en samen met de Nederlandse Transplantatie Stichting wordt al langer gekeken naar manieren om het aantal donoren te vergroten. Het MCL is het eerste ziekenhuis dat start met een proef om hiervoor een specifieke functionaris in te zetten. Zij zullen bij ieder overlijden de medische geschiktheid beoordelen, het donorregister raadplegen en daarna met de nabestaanden het donatiegesprek voeren. Bij toestemming zullen ze de weefseldonor aanmelden. Overdag doen de donatiecoördinatoren dit en buiten kantoortijd de ANW-hoofden
Ervaring opbouwen
Om dit te kunnen doen wordt de formatie ANW-hoofden vergroot naar twee per avond. Dit heeft verschillende voordelen. De ervaren verpleegkundigen zijn vaak heel goed in staat gesprekken met nabestaanden te voeren over ingewikkelde onderwerpen. Ze krijgen hier bovendien ook nog speciale gesprekstrainingen voor. Ze zijn in vaste dienst en zijn dus voor langere tijd aan het ziekenhuis verbonden. Anders dan de arts-assistenten die na een tijdje weer vertrekken of een andere rol krijgen in het ziekenhuis. Het is dus bij arts-assistenten lastig om hier voldoende ervaring en kennis in op te bouwen voor langere tijd.
Tevreden familie
‘‘Wij denken dat we door deze manier van werken betere herkenning van potentiële donoren krijgen en meer toestemming en dus meer donaties. We verwachten dat de familie meer tevreden zal zijn omdat de weefseldonatieprofessionals goed getraind zijn en ook de tijd hebben en nemen om de procedure zorgvuldig te doorlopen. En we hopen dat de dokters tevreden zijn, omdat ze dit deel van de patiëntenzorg niet meer hoeven te doen.’’ De ANW-hoofden, die zijn er ook blij mee. ‘‘Zij hebben een extra kracht in de avond die, als er geen weefseldonaties zijn, volledig inzetbaar is voor de zorg’’, aldus Rik Gerritsen. De pilot start op 1 juli 2021.