Onthulling plaquette van Joodse inwoners uit Visvliet

Ter nagedachtenis van Salomon en Jette Israëls en Mozes en Rebecca Israëls -Cozijn werden er vier Stolpersteine of struikelstenen gelegd op maandagavond 7 augutus door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig.

Bij de huizen Heirweg 38 en Heirweg 41 te Visvliet. Tevens werd er een plaquette onthuld, waar naast de namen van de Joodse inwoners ook de namen van Hielke van der Wal en Pieter Radema op staan. De plaquette werd onthult door de 93-jarige Leo Turksma (van joodse afkomst) en 8-jarige Levi Zuidersma.

In memoriam Joodse inwoners Visvliet 

DAVID, JETTE & SALOMON ISRAËLS EN MOZES EN REBECCA ISRAËLS – COZIJN

Begin 1900 woonden op de Heirweg in Visvliet twee broers Israëls, die met twee zussen Gans uit Niezijl waren getrouwd. De mannen waren veekoopman/slager. (Daar kreeg je gemakkelijk een vestigingsvergunning voor). Ook waren ze ritueel slachter (sjochet) en kerkbestuurder. De kinderen van Sander en Hanna (van nr.38) en van Levie en Grietje (nr.41) trokken weg uit Visvliet om elders een bestaan op te bouwen.

Het was ook moeilijk in de kleine gemeenschap een huwelijkspartner te vinden. In 1940 woonden David, Jette en Salomon nog op nr.38 in het huis dat ze van hun ouders hadden geërfd. Ze waren alle drie niet getrouwd. Aan de overkant op nr.41 woonde Mozes in het huis van zijn ouders. Hij was getrouwd met Rebecca Cozijn.

Op 13 maart 1943 was er een inval in het R.K.ziekenhuis. De daar aanwezige Joden onder wie Jette Israëls werden naar Westerbork gevoerd. Op 17 maart ging Jette op transport naar Sobibor waar ze op 20 maart is vermoord. Behalve David had niemand van de Joodse inwoners van Visvliet het overleefd. Salomon Israëls is vermoord in Auschwitz-Brikenau 1942.

Voor Heirweg 41 komen de stenen voor Mozes Israëls en Rebecca Israëls-Cozijn, beiden omgebracht in Auschwitz 1943. David is de avond van de 25ste november over de Oude Dijk naar de familie Sevinga in Gerkesklooster gelopen. Bij de rivier de Lauwers liet hij wat kleren achter en klompen. In 1949 vertrok David naar een Joods bejaardentehuis in Den Haag. Daar overleed hij in 1957.

Andere kinderen van Sander en Hanna hebben kinderen gekregen, zoals Mozes (1875) en Rafel (1887) , broers van David, Jette en Salomon. Aan de overkant kregen ook Levie en Grietje nageslacht Rachel (1885) en Sander (1888) en hun nazaten. Op het kerkhof was een speciale hoek waar de Joden begraven werden.

Op de nummers 38 en 41 woonden ooit twee echtparen Sander en Hanna Israëls-Gans en Levi en Grietje Israëls-Gans. Velen van hun nakomelingen hadden laten weten te willen komen op 7 augustus. Zelfs uit Israel kregen ze bericht. Ook vertegenwoordigers van families Radema en v/d Wal waren aanwezig bij het plaatsen van de struikelstenen door Gunter Demnig en de onthulling van de plaquette.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail