Ode Duo Duin & Berg, Friese, Nederlandse en Zuid-Afrikaans luisterliedjes

WYNS – Duo Duin & Berg bestaat uit componiste, arrangeur en pianiste Yolande van den Berg en altzangeres Gelske van der Duin. Zondag 26 november brachten ze in de Vituskerk een goed ontvangen poëzie-liedprogramma. In ’n Musikale reis brengt het duo een muzikale, literaire en beeldende ode aan leven en dichtkunst in Zuid-Afrika, de lage landen en Friesland.

Gerhild van Rooij

POLLIE ONS GAAN
Stichting Kulturele Tsjerke Wyns brengt sinds 1997 bij Wyns passende culturele activiteiten in het multifunctionele Vituskerkgebouw vertelt de organisator. Hij wijst op de Friese afkomst van Gelske van der Duin en Fries repertoire tussen Zuid-Afrikaans en Nederlands. Gelske vertelt daarna in het Fries bij elk lied iets over de motivatie om juist dat gedicht op muziek te zetten of een specifieke bewerking of cover  te kiezen. Het eerst gedicht in liedvorm is Pollie ons gaan, je vrij van alles door de lucht laten dragen en overgeven aan de ‘wals door de wind’! (gedicht Marianne Raath). Yolande bespeelt in Wyns een Roland piano, op de opname door Thomas, Dippel studio, Schiedam, van hetzelfde lied komen haar spel en evenwichtige composities beter tot hun recht. Pollie markeerde de in coronajaar 2020 geplande concertreis naar Zuid-Afrika die pas juli 2023 plaatsvond, tijdens de koude Afrikaanse winter. Duo Berg & Duin voegde daar Nederlandse en Friese gedichten als liedjes toe aan de Zuid-Afrikaanse luisterliedjes

TAAL, MUZIEK, BEELD
Tijdens haar duidelijke uitleg en zang (zonder microfoon) liet Gelske op een groot scherm  sfeerfoto’s van Koos van Niekerk voorbijglijden, het publiek moest switchen tussen beelden en de expressie in muziek en woord. De composities van Yolande en de covers voerden langs fysieke plaatsen zoals de getoonde landschappen, flora en fauna tijdens het Afrikaanse regenseizoen, de woestijn, stadse Hollandse grachten, open land en rivieren en onze aarde. Eierblou Ark (dichter Susan Smith), zoomt uit en bezingt de planeet aarde die in de ruimte reist, Al sou (dichter George Weideman) zoomt in op woestijnbloempje ’t nouroe vygie’, Als dit niet meer bloeit, zelfs dan nog hou ik van je… In Herinnering aan Holland (gedicht Marsman) zie je rivieren in oneindig laagland en in de cover ‘De hjerst hat de simmer te hôf brocht’ van Dominicus A.G. Draper (gedicht P.J. Troelstra) worden de seizoenen voelbaar.

YOLANDE VAN DEN BERG
De gedichten in luisterliedvorm geven Gelske de ruimte om een stem te geven aan opwinding, liefde, wanhoop, troost, geluk, zwoegen, zweven, overgave en verwachting. Yolande is in Zuid-Afrika geboren en opgegroeid. En haalt veel muzikale kleuren tevoorschijn uit het Zuid-Afrikaans, Fries en Nederlands. Ze kreeg pianoles bij Nettie Immelman, (1980-1989), fluitles bij Leonard Lemmer (1981-1994), opleidingen aan de Royal Schools of Music en valt muzikaal op. In 1988 kent de universiteit van Zuid-Afrika haar de Hennie Joubert Merieteprijs toe (voor drie beste piano-examens) en ze speelt  als ad-hoc fluitiste in een symfonieorkest, Fidelio (Beethoven), Aïda (Verdi) en Die Fledermaus (Johann Strauss), maar studeert in 1993 af als registeraccountant.

GEDIG VIR JOU
Yolande gaat als 27-jarige in Nederland internationale ervaring opdoen als registeraccountant, ontmoet de liefde van haar leven, blijft en haalt in 2014 de bachelor hoofdvak piano aan de Schumann Akademie. In 2012 komt in beperkte oplage haar Zuid-Afrikaanse cd Gedig vir jou uit, het titelgedicht is van Elrika van der Walt (M Music, producer Roelof Albers). De composities voor klavier en zang op Zuid-Afrikaanse gedichten zijn het resultaat van een persoonlijke ontdekkingsreis van zes jaar. Op de cd zingt Anneke van der Merwe, begeleid door Yolande, beroemde gedichten als Skemersliedje, Mistroostig en Liedje van Elisabeth Eybers, Skulpkennis en Musiek van Ernst van Heerden en Die Seemeu van Uys Krige. In Wyns zijn een aantal van deze liederen vertolkt door Gelske.

GELSKE VAN DER DUIN
Gelske van der Duin is in Friesland opgegroeid, studeerde vanaf 1993 aan de NHL, behaalde in 1997 haar bachelor economie en stapte later over naar zang. Ze behaalde in 2016 aan de Schumann Akademie de bachelor klassiek zang, zangdocent, wordt zangcoach bij haar Singspiration in Den Haag en treedt op als soliste. Tijdens een improvisatie werden de muzikale zielsverwanten Yvonne en Gelske aan elkaar gelinkt. In 2017 brengen ze als Duo Duin & Berg de door Yolande gecomponeerde Zuid-Afrikaanse luisterliedjes. Zuid-Afrikaans is volgens Gelske in klank verwant aan Fries. Zingend in welke taal ook treft ze precies de juiste sfeer voor Yolandes composities. Van  het filosofische Nag see – Suidkus (gedicht Elrika van der Walt) over de invloed van de maan en het beuken op rotsen tot het poëtische Sononder en die lug is pranasgeel (gedicht Boerneef, Pieter de Villiers) en Repos Ailleurs, die rus is elders, (gedicht Totius, pseudoniem van Jacob Daniël du Toit). Prachtig gecomponeerd en gezongen was ook Die berggans het ’n veer laat val (gedicht Boerneef, pseudoniem van Izak Wilhelmus van der Merwe). Tekst, muziek en het duo zijn een twee-eenheid.

https://wynzertsjerkje.nl/
Gedig vir jou – Duo Duin & Berg – YouTube  (lied)
Pollie ons gaan – Duo Duin & Berg – YouTube (lied)
duoduinenberg.nl (usb-stick Hoogtepunten ’n Musikale reis)

FOTO’S
1.  Duo Berg & Duin in Vituskerk Wyns 26.11.2023
2.  Duo Duin & Berg, (promotiefoto)
3. Duo Berg & Duin, piano en zang, Wyns 26.11.2023
4. Duo Berg & Duin, mand Friese traktaties, Wyns 26.11.2023

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail