Na vijf eeuwen duikt klooster Bethlehem weer op

LEEUWARDEN – Na vijf eeuwen is er weer wat van klooster Bethlehem boven water gekomen, schrijft Omrop Fryslân. Het gaat om een handgeschreven boekje met bidteksten: een ‘getijdenboek.’ Het noekje werd enkele jaren geleden op een veiling aangetroffen door verzamelaar Steven Sterk. Deze week is het officieel overhandigd aan Tresoar. In de omgeving van het huidige Bartlehiem stond vroeger een belangrijk damesklooster met de naam Bethlehem. Van het klooster zelf is na de beeldenstorm niets meer over, en attributen uit het heilige gebouw zijn moeilijk te achterhalen.

Toch is het verzamelaar Steven Sterk gelukt om een stukje van die oude geschiedenis terug te vinden. Enkele jaren geleden kreeg hij het ‘getijdenboek’ in de gaten op een grote veiling. “Ik volg veel internationale veilingen”, vertelt Sterk. “Dit valt dan ineens op, want het heeft een relatie met Fryslân.”

“Felle concurrentie”

Bij een veiling is het echter nog geen zekerheid dat je de spullen ook krijgt. “De concurrentie is vaak fel bij dit soort grote veilingen.” Het kan vaak om meer dan duizend boeken gaan, die tegelijkertijd onder de hamer gaan. “Dan is het opletten, en een kwestie van ‘ik zie ik zie wat jij niet ziet’.” Wat het boek bijzonder maakt, naast de relatie met het Friese klooster, is dat het geschreven is door een monnik waarvan ook andere werken bewaard zijn gebleven. Het gaat om Augustinus Hendrickszoen van Leuwerden, uit Wânswert. “Toen we het boekje kregen hebben we onderzoek gedaan”, vertelt Arjen Dijkstra van Tresoar. “Op een gegeven moment kwam de realisatie dat wij een tweede boek van dezelfde schrijver hadden, dat is wel heel bijzonder.” De Koninklijke Bibliotheek bewaart nog een derde handschrift van Augustinius. Door de handschriften te vergelijken werd duidelijk dat ze echt toegeschreven kunnen worden aan dezelfde schrijver.

Vier Friese vrouwen

Van Leuwerden schreef de boekjes in opdracht van rijke families. In dit geval was het boekje bedoeld voor vier Friese vrouwen, die in het midden van de 16e eeuw bij het klooster kwamen. Dat zijn Syts Keympes van Donya, Syts van Burmania, Anschk van Burmania en At (of Adla) van Camstera. Het getijdenboek ligt de komende weken in een vitrine in de algemene studiezaal van Tresoar, en is voor iedereen te bekijken. Daarna gaat het boek terug naar het depot, omdat het oude papier niet al te veel licht meer kan verdragen.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail