LEEUWARDEN – Niet alle PAS-melders kunnen worden gelegaliseerd. Dat was woensdag de ‘harde boodschap’ van Landbouwminister Femke Wiersma in het stikstofdebat in de Tweede Kamer, schrijft Omrop Fryslân. Hoewel de minister dus stevige woorden sprak, liet ze ook weten dat zij ‘naast en achter’ elke PAS-melder wil staan. Het probleem van de PAS-melders vereist volgens Wiersma ‘maatwerk’. PAS-melders zijn boeren die geen geldige natuurwetvergunning hebben, zonder dat ze daar zelf iets aan kunnen doen. Dat ze geen vergunning hebben, komt door scheef overheidsbeleid.
Elke PAS-melder krijgt een zaakbegeleider, die op korte termijn met de boer in gesprek gaat om de verschillende mogelijkheden op een rijtje te zetten. Het kan gaan om het aanpassen van het bedrijf, om uitkoop – zeker als er geen opvolging is-, maar ook om een proces richting legalisatie. “Met één maatregel dit probleem voor alle bedrijven oplossen, dat kan niet. Daarvoor is het probleem te complex en zijn de bedrijven te verschillend.” De minister streeft ernaar dat er binnen drie jaar voor elke PAS-melder een ‘juridisch houdbare’ uitkomst is.
De partijen in de Tweede Kamer waren woensdag kritisch over de brief die de minister publiceerde over het probleem van de PAS-melders. Laura Bromet van GroenLinks-PvdA noemde de brief ‘onbegrijpelijk en zonder concrete uitwerking’. Haar collega Pieter Grinwis van de ChristenUnie noemde het stuk ‘vaag, teleurstellend en tijdverlies’. Wiersma zei in haar reactie dat ze ‘het ongeduld van de kamer heel goed begrijpt’. “Ik ken zelf ook veel PAS-melders. Ik ken hun zorgen.”
Als eerste stap wil Wiersma de PAS-melders drie jaar langer de ruimte geven, zodat in de tussentijd aan een oplossing kan worden gewerkt. Het is maar de vraag of dat lukt, want de organisatie Mobilisation for the environment van Johan Vollenbroek heeft al een ’tsunami aan handhavingsverzoeken’ aangekondigd met ingang van maart. Zonder concrete stappen van de Rijksoverheid om de stikstofuitstoot te beperken, kunnen die juridische procedures wel eens verkeerd aflopen voor de PAS-melders, denkt VVD-Tweede Kamerlid Thom van Campen. Dit Kamerlid woont in Overijssel, een van de provincies die veel handhavingsverzoeken verwacht. Ook de provincie Fryslân kan zulke verzoeken verwachten.
PAS-melders die niet kunnen worden gelegaliseerd, hebben altijd de mogelijkheid om een schadeclaim in te dienen bij het Rijk, zo zegt Wiersma. “Dat is niet hét spoor, maar een van de mogelijke sporen.” Met de verschillende uitkoopregelingen die nu lopen, verwacht minister Wiersma wel dat er meer stikstofruimte komt om een deel van de PAS-melders te legaliseren. Kamerlid Bromet is kritisch over deze aanpak van de minister. “Ze gooit nu een door de overheid gecreëerd probleem bij de PAS-melders over de schutting.” Wiersma zei ook dat ze op dit moment geen mogelijkheid ziet om de ‘ interimmers’ te helpen, een andere categorie boeren zonder geldige natuurwetvergunning. “Onze inzet is gericht op de PAS-melders. Die zijn in beeld, de interimmers niet.”