Lokale sport of Eredivisie: Hoe kunnen kleine clubs fans winnen?

LEEUWARDEN – Vergeleken met de Champions League is het voetbal in de Nederlandse Eredivisie nog vrij gematigd. Maar de grote drie, Ajax Amsterdam, PSV Eindhoven en Feyenoord Rotterdam, met hun soms gruwelijke uitgaven aan transfers en spelerssalarissen, zijn er de oorzaak van dat zelfs individuele fans in Nederland steeds sceptischer worden over het voetbalbedrijf.

Dit komt ook omdat dergelijke uitgaven natuurlijk moeten worden geherfinancierd, wat niet langer mogelijk is via de kaartverkoop alleen. In plaats daarvan genereren de 18 clubs van de Eredivisie al lang geld op andere manieren: vooral via tv-rechten en marketing, maar ook via merchandising. Het komt erop neer dat de fan moet betalen.

Het is waar dat voetbalfans nu wedden op de Eredivisie en met een beetje geluk winst mee naar huis nemen. Maar de voetbalfan wordt door de clubs gevraagd te betalen voor abonnementen op sporttelevisie, merchandise voor fans of andere extra uitgaven. Maar hoe slagen kleine clubs die nog geen grote fanbase hebben erin om bekender te worden en ook dit geld te genereren? We bekijken dit spannende onderwerp hier!

De dorpsclub als alternatief voor het voetbalbedrijf

De toestroom naar het topvoetbal is nog steeds enorm. Maar momenteel zitten de stadions in de topcompetities en internationale competities tenminste weer vol. Het is echter ook merkbaar dat sommige fans zich afkeren van het profvoetbal, waartoe een zeer controversieel evenement als het WK 2022 in Qatar met al zijn neveneffecten zeker heeft bijgedragen.

Dit is dan weer een kans voor kleine clubs die vaak moeten vechten voor hun bestaan, vooral aan de basis. Voetballiefhebbers die het bedrijfsleven in de sport beu zijn, maar toch hun favoriete sport niet willen opgeven, kunnen een geschikt substituut vinden in de regionale club om de hoek. Met andere woorden, waar nog eerlijke sport wordt aangeboden en waar je geen tien euro op tafel hoeft te leggen voor bier en braadworst. Bovendien kun je nog steeds op de traditionele manier contant betalen, wat veel fans waarderen.

Grote competitie voor amateurvoetbal

Maar helaas komen weinig fans met een toenemende afkeer van betaald voetbal automatisch terecht bij de kleine dorps- of wijkclubs. De concurrentie van andere sporten zoals American football, dat ook in Europa steeds meer aanwezig is, of andere vrijetijdsactiviteiten is eerder enorm, zodat kleine clubs al een plan nodig hebben om aantrekkelijk te worden.

Een groter publiek aantrekken is een Hercules-taak voor amateurclubs uit de lagere klasse. Talrijke voorbeelden uit het recente verleden hebben aangetoond dat het niet mogelijk is een toename van het aantal bezoekers af te dwingen. Hoge investeringen in goede spelers kunnen leiden tot succes op amateurniveau. Maar een promotie van de ene lagere klasse naar de andere garandeert niet dat het sportveld plotseling overvol zal zijn. In plaats daarvan zijn dergelijke successen meestal slechts tijdelijk en veranderen ze vaak op een nadelige manier wanneer het geld wordt afgesneden.

Het nageslacht als anker

In de meeste gevallen komt identificatie met de plaatselijke club het best tot stand door intensieve en vooral duurzame jeugdontwikkeling. Hoewel kleine clubs nooit immuun zijn voor het verlies van hun beste spelers aan grotere of misschien zelfs zeer grote clubs, blijft er ook zonder de sterren een kern die een club jarenlang kan dragen. Eerst als jeugdspeler, dan misschien als actieve seniorenspeler, en later misschien als trainer, coach of gewoon als fan. Bovendien is elke speler altijd verbonden met een familie, die vaak ook zonder actieve tussenkomst aan de club verbonden blijft. Met deze protagonisten is er een basis van waaruit zich meer kan ontwikkelen.

Zoals gezegd gaat het om sportief succes, maar ook om van een bezoek aan een zogenaamd onbeduidende amateurwedstrijd een belevenis te maken. Dit wordt steeds meer verzekerd door fans die actief zijn in de lagere competities en die het zat zijn om in professionele stadions te worden lastiggevallen en te worden geconfronteerd met allerlei beperkingen en restricties. In de kleine clubs kunnen ze komen kijken zonder door de politie te worden begeleid naar het bezoekersblok en dan terug naar het station.

Actieve fans ook in het dorp

In veel dorpen of kleine districtsclubs zijn inmiddels actieve fanclubs die, net als de Ultras in de Eredivisiestadions, een sfeer creëren voor de hele 90 minuten. Degenen die dat niet zelden doen, zorgen ook voor één of twee blikvangers. Zij het in de vorm van een kleine choreografie of pyrotechniek, die zelfs op het kleine sportveld door de verantwoordelijken van de vereniging niet gunstig worden beoordeeld, maar niettemin vaak voor enthousiasme zorgen. Als het bekend wordt dat een kleine club ook iets te bieden heeft naast de weliswaar niet al te hoogstaande acties op het veld, zou dat in ieder geval geen negatief effect moeten hebben op de toeschouwersaantallen.

Veel manieren om toeschouwers aan te trekken

De ontwikkeling van een fanclub is natuurlijk een langetermijnproject, evenals, en nog meer, de ontwikkeling van een intact clubleven. Als een club op korte termijn toeschouwers wil aantrekken, zijn er een aantal manieren om dat te doen. Zo betekent het binnenhalen van kinderen uit de eigen jeugd van de club automatisch dat hun ouders ook naar de wedstrijd komen en waarschijnlijk niet meteen na de aftrap naar huis gaan. Een andere mogelijkheid zijn pre-games met de jongste kinderen. Maar dit kan ook met oudere kinderen in de aanloop naar de wedstrijd van het eerste mannenteam of misschien vrouwenteam.

Handel op een vertederend niveau

In het algemeen is creativiteit nodig als een kleine club nieuwe toeschouwers wil aantrekken en misschien ook supporters die weinig contact hebben gehad met de plaatselijke voetbalwereld. Samenwerking met plaatselijke artiesten, dans- of theatergroepen die in de rust zouden kunnen optreden, heeft een soortgelijk effect op de kinderen die binnenkomen en trekt een publiek dat anders niet naar het voetbal zou komen. Als één of twee mensen dan blijven hangen en af en toe terugkomen, is er al veel gewonnen. Wedstrijden hebben ook een aantrekkelijk effect op mensen. Als een kleine club een sponsor heeft die bereid is aantrekkelijke prijzen weg te geven, kan een kaartje tegelijkertijd een loterijbriefje zijn. Er zou dan een zekere nabijheid zijn tot de commercie van het profvoetbal, maar op een heel ander niveau.

En de toeschouwers zouden veel meer bereid zijn de club te steunen als de gegenereerde inkomsten werden gebruikt om nieuwe ballen te kopen voor de jonge voetballers, dan wanneer het zoveelste miljoen op de rekening van één enkele beroepsspeler zou worden gestort.