Kranslegging en herdenking in Dokkum

De jaarlijkse kranslegging en herdenking van de 22ste januari 1945 vond ook dit jaar weer plaats in Dokkum. Omdat 22 januari dit jaar op een zondag valt was de herdenking op vrijdag 20 januari. Op deze dag herdenken we dat 72 jaar geleden 20 willekeurige gevangenen uit gevangenissen in Leeuwarden en Groningen die in Dokkum zijn omgebracht. Dit was de grootste massa-executie die er in Friesland heeft plaatsgevonden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Voorafgaand aan de kransleggingen ontvangt het college van burgemeesters en wethouders het comité op het stadhuis. Om 10.00 uur vertrok men naar het monument aan de Noorderwinger om een krans te leggen door raadslid Jacob Woutstra en wethouder Pytsje de graaf. Daarna werd er een stille tocht met leerlingen vanaf het Dockinga college naar het monument op de Woudweg, om daar kransen teleggen door  burgemeester M.C.M.Wanders, J.J Blom van het comité tot herdenking van de22ste januari 1945, leerlingen van het Dockinga college en kranslegging door de Bond van Wapenbroeders.

Afsluiting herdenking in ’t Omnium met een kleine toespraak van burgemeester M.C.M. Waanders.

HET VERHAAL
Op 13 januari 1945 ontdekken de Duitsers bij een huiszoeking op de boerderij van Benedictus bij Aalsum wapens. Deze boerderij lag in de buurt van het wapendroppingsterrein bij Aalsum en de wapens waren ook van een dropping afkomstig. De arbeider, Geale Postma uit Driesum, werd gearresteerd. Daarna volgen er nog een aantal arrestaties. Eén van de arrestanten is dr. Gunster, de apotheker in Dokkum. Deze apotheker woonde toen in het Blokhuis, dat schitterende huis met trapgevels tegenover het stadhuis in Dokkum. De apotheek was het hoofdkwartier van de NBS in deze streek. De apotheker speelde een belangrijke rol in het verzet en hij  kende de gehele verzetsorganisatie in deze buurt. Het verzet had er groot belang bij om de apotheker uit handen van de Duitsers te krijgen. Op 19 januari worden drie arrestanten, waaronder Gunster, van Dokkum naar Leeuwarden vervoerd. De route gaat via De Valom, waar toen nog een opklapbrug was.

Het verzet besluit om bij De Valom de arrestanten te bevrijden. Ze draaien de brug een klein stukje open waardoor de auto moet stoppen. Het was de bedoeling om bij deze actie geen schot te lossen maar het gaat mis. Van beide kanten wordt geschoten. Eén Duitser (Maus), een topman van de S.D. (Sicherheits Dienst = veiligheidsdienst)  komt om en de Belgische chauffeur (De Keukelare) die voor de Duitsers werkte raakt zwaar gewond. Hij sterft  later aan zijn verwondingen. De bevrijdingsactie lukt, alleen Gunster raakt gewond aan zijn knie. In de auto zit ook de SD-commandant Grundmann. Hij overleeft de aanslag en weet te ontkomen. Hij is woedend en wil wraak voor wat er gebeurd is. De bevolking in De Valom houdt haar hart vast. Veel mannen duiken onder. Grundmann verzoekt de Duitse legerleiding om Dokkum te bombarderen. Dit gaat de Duitsers te ver. Ze besluiten om 20 gevangenen, afkomstig uit de gevangenis van Leeuwarden en Groningen, bij Dokkum neer te schieten. Twintig willekeurige gevangenen werden uit gevangenissen in Leeuwarden en Groningen door de Duitsers naar Dokkum gebracht.

Op 22 januari 1945 worden deze twintig gevangenen, zonder enige vorm van proces, aan de Woudweg bij Dokkum neergeschoten. Een aantal van hen (zoals Geale Postma) komt uit de streek rond Dokkum. De lijken blijven een dag liggen. Dit was de grootste massa-executie die er in Friesland heeft plaatsgevonden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op de plaats waar deze misdaad zich voltrok staat nu een monument. Op twee stenen staan de namen van de twintig slachtoffers.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail