TYTSJERKSTERADIEL – Afgelopen week was in Fryslân de wielerwedstrijd “bloeizone Fryslân tour”. De laatste jaren staat het fenomeen van bluezones ofwel bloeizones volop in de belangstelling in onze provincie. Eén van de dorpen in Fryslân die als bloeizone gekenmerkt wordt is Eastermar. De lokale dorpscoöperatie Enerzjyk Eastermar is de aanjager. Zou echter de gehele gemeente Tytsjerksteradiel niet als bloeizone ontwikkelt kunnen worden?
Eind vorige eeuw werd er op het Italiaanse eiland Sardinië onderzoek gedaan naar het opvallend grote aantal van honderdjarigen in diverse leefgemeenschappen op het eiland. Wetenschappers vroegen zich af hoe het toch kon dat in dit specifieke gebied de mensen op een gezonde manier zo extreem oud werden. Kwam dit door hun leefstijl?
Het demografisch onderzoek werd vervolgens uitgebreid met o.a. antropologen, diëtisten, historici en bewegingswetenschappers. Na Sardinië werden er wereldwijd nog drie van deze “bluezones” gespot: het eiland Okinawa (Japan), de zevende-dags adventisten in Loma Linda (VS) en Nuevo Leon (Mexico). Onderzoeksjournalist Dan Buettner schreef er een boek over en noemde deze gebieden “blue zones”. Waarom Bluezone? Buettner had op zijn wereldkaart deze gebieden omcirkeld met een blauwe stift, en zo is het begrip bluezone ontstaan. Uit het onderzoek bleek inderdaad dat het vooral door leefstijl komt dat mensen in deze gebieden zo oud worden. Bluezones zijn dan ook afgebakende leefgemeenschappen (eilanden, dorpen, stammen etc.) waarvan de bevolking een specifieke levensstijl en leefomgeving deelt en waar de mensen meetbaar gezonder, en langer leven.
Ook in Fryslân is de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar leefstijl. Roken, ongezond eten, alcohol, overgewicht, en te weinig beweging zijn veroorzakers van gezondheidsklachten. Daarnaast blijkt ook uit o.a. het lifelines onderzoek dat eenzaamheid en het ontbreken van een “doel om ’s ochtends op te staan” (in Japan noemen ze dat “ikigai”) tot gezondheidsklachten leiden. Uit de lifelines data blijkt bijvoorbeeld dat er een zichtbare toename van gezondheidsklachten is bij mensen vlak na hun pensionering. Wellicht dat daarom het woord pensioen niet bestaat op Okinawa! In alle bluezonegebieden blijven mensen tot aan hun dood in beweging en actief werken in bijvoorbeeld hun moestuin. Tevens wonen vrijwel alle honderdplussers zelfstandig, al dan niet bij één van hun kinderen. Driegeneratie woningen zijn daar heel gewoon. Door welvaartstoename na de tweede wereldoorlog is dat in onze samenleving zeker niet meer gebruikelijk, maar wordt dat door een gebrek aan betaalbare woningen wel weer actueel.
Het Fries Sociaal Planbureau (FSP) heeft in Fryslân een aantal dorpen aangewezen als “bloeizone”. Deze leefgemeenschappen worden de komende jaren ondersteund met hun reis op weg naar een gezonde en vitale leefgemeenschap. Zo is huisarts Jon Brouwers één van de initiatiefnemers van bloeizone Bakkeveen en ook Eastermar is niet onopgemerkt gebleven. De mienskip in Eastermar wordt sinds 2020 ook als bloeizone aangeduid en ondersteund door het FSP. Dat is een mooie start maar is uiteraard nog maar het begin. Een gezonde leefstijl krijg je niet van vandaag op morgen. Daar gaan soms generaties overheen. Maar gezond en vitaal oud worden willen we toch allemaal, nietwaar?
Het CDA Tytsjerksteradiel heeft de ambitie uitgesproken om van de gehele gemeente een bloeizone te maken onder begeleiding van het FSP en dit opgenomen in haar verkiezingsprogramma voor de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen. De afgelopen weken zijn we als lijsttrekkersduo op onze tandem door onze prachtige gemeente langs alle dorpen gefietst om onder andere aandacht te vragen voor dit bloeiende fenomeen.
Doet u mee? Kom in beweging! Start een wandel- of fietsgroep, stop met roken, ga samenwonen, neem een moestuin, houdt kippen, wordt vrijwilliger in een dorpstuin of voedselbos. U bent het waard!
Wat is uw ikigai?
Mariska Wieringa
Jan Willem Sietsma
Lijsttrekkersduo CDA Tytsjerksteradiel