Historisch Dokkum digitaal in kaart gebracht

Dokkumers kunnen vanaf heden digitaal opzoeken wie er in het verleden in hun huizen hebben gewoond en wie de eigenaren waren. Op vrijdag 19 mei heeft de Fryske Akademy een grote hoeveelheid historische bewonersgegevens uit het Dokkum van de 18de en 19de eeuw toegevoegd aan het digitale informatiesysteem HisGIS. Burgemeester Marga Waanders van Dongeradeel heeft de officiële lanceringshandeling verricht.

“Monnikenwerk….”. Zo omschreef burgemeester Waanders treffend de twee jaar durende speurtocht van Piet de Haan, vrijwilliger en redacteur van de Historische Vereniging Noordoost-Friesland, naar de oorspronkelijke inwoners en hun huizen in Dokkum.

Piet heeft tijdens zijn ‘puzzeltocht’, om alle losse stukjes tot een samenhangend geheel te maken (met behulp van vele achttiende- en vroeg-negentiende-eeuwse bronnen onder andere beschikbaar gesteld door Tjeerd Jongsma van het Streekarchief Noordoost Fryslân) uitgezocht wie de eigenaren waren van de vele panden en hun bewoners uit de binnenstad van Dokkum.  Ook zijn er gegevens boven water gekomen die van alles vertellen over de burgerlijke staat, de leeftijd, het vermogen en de geloofsovertuiging van deze Dokkumers van weleer.

Zo is er gebruikgemaakt van historische kaarten waaronder de beroemde Smedemakaart, gegevens uit het oudste kadaster uit 1832, de volkstelling uit 1830, de reëelkohieren (een kohier is een soort belasting, red.) en eeuwenoude beschrijvingen van pandeigenaren- en bewonersgegevens. Een bijzonder en uniek project!

Het zeer uitgebreide HisGIS Dokkum is het resultaat van een samenwerking tussen de Historische Vereniging Noordoost Friesland, De Fryske Akademy en het Streekarchief Noordoost-Fryslân. Alle mogelijke ‘big data’ kunnen straks in dit systeem geïntegreerd worden.

In HisGIS staan nu alle gegevens online. Er is een speciale databank voor ontwikkeld. Zo’n rijkdom aan historische bewonersinfo is in Nederland nog niet eerder op deze wijze in kaart gebracht, aldus de heer Mol. Dokkum met zijn unieke, compacte binnenstad is een prachtig voorbeeld voor de rest van Nederland, mede vanwege de gevelaanzichten die ook via Google Streetview zijn te bewonderen.

Dokkum is de eerste Friese stad die al haar percelen zo ontsloten heeft, als onderdeel van het project ‘Fryslân 1750-1900: personen en percelen’, dat de Fryske Akademy uitvoert voor het erfgoeddigitaliseringsprogramma Redbot van de provincie Fryslân. Projectleider is Hans Mol van de Akademy. Het is de bedoeling dat de overige 10 Friese steden de komende tijd digitaal in beeld komen. Daarna volgt de rest van Nederland, aldus de heer Mol.

Aan het einde van de bijeenkomst heeft burgemeester Waanders het officiële startsein gegeven (met een klik op een muisknop) voor de ‘ontsluiting’ van deze rijke bron met historische data. Zij wenste de onderzoekers voor de overige tien Friese steden net zulke gedegen onderzoekers toe als die in Dokkum zo volhardend aan dit grote project gewerkt hebben.

Piet de Haan overhandigde tot slot nog een ludiek presentje aan de medewerkers van de Fryske Akademy: ‘Als jullie het soms even niet meer zien zitten dan heb ik hier een USB-stick met een afbeelding van Bonifatius. Voor de zekerheid heb ik ze allemaal nog even ondergedompeld in de heilige Bonifatiusbron. Nu zal het onderzoek voor de andere steden zeker slagen!’

Wilt u een kijkje nemen? Ga dan naar: www.hisgis.nl en klik linksonder op Dokkum.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail