DAMWALD – Dantumadiel gaat definitief verder als uitvoeringsgemeente na de breuk met Noardeast-Fryslân. Daartoe heeft de raad dinsdagavond besloten. Die knoop werd niet zomaar doorgehakt. Er waren veel vragen onder de raad over hoe de ‘nieuwe’ gemeente gestalte zal krijgen.
Een ‘uitvoeringsgemeente’ houdt in dat Dantumadiel per 1 januari 2024 de meeste taken weer op zichzelf neemt. Voor complexere zaken wordt de hulp van grotere buurgemeenten ingeschakeld. Het is de bedoeling dat er minder managementlagen zijn en dat de gemeente weer dichterbij de burger staat. Het voorstel werd met 13 voor, 4 tegen aangenomen. SGP, FNP, ChristenUnie, GemeenteBelangen, BVNL en SociaalLinks stemden in met het voorstel. Het CDA kon zich er niet in vinden.
Volgens fractievoorzitter Hilbrand Visser van het CDA kiest het college echter niet specifiek voor één van de vier samenwerkingsscenario’s die in het onderzoeksrapport werden onderzocht. Er zitten elementen in van alle scenario’s. Dat beaamt wethouder Kempenaar: Dantumadiel wordt in principe een hybride gemeente.
FNP-fractievoorzitter Ferry van der Ploeg wees erop dat het college en de raad niet op de zaken vooruit moeten lopen, aangezien de raad van Noardeast-Fryslân zich nog niet heeft uitgesproken over de toekomst na de breuk. Een motie van BVNL, CDA en FNP voor een gezamenlijke raadsvergadering met Noardeast-Fryslân kon niet op steun rekenen. Doel zou zijn om de harde tegenstellingen tussen de twee gemeenten weg te nemen, maar volgens wethouder Kempenaar was daar niet zozeer sprake van.
Over het beschikbaar stellen van bijna 800.000 euro voor zowel de ontvlechting als de opbouw van een nieuw ambtelijk apparaat was flink wat gesteggel. Een aantal fracties vond het bedrag te hoog. “It jild klotst no wer tsjin de plinten op, mar wy ha âld sear te fereffenjen”, zo zei fractievoorzitter Van der Ploeg van de FNP. “Wy moatte jild net samar oer de balke smite.”
In voorgaande jaren leed Dantumadiel fors verlies, maar de gemeente sloot 2021 af met vier miljoen euro in de plus. Een kwart daarvan, een miljoen, wil het college reserveren voor de ontvlechting. Veel tijd om te kibbelen over geld is er volgens fractievoorzitter Hilda Zwart van SociaalLinks niet. “Het is tijd om door te pakken. Acht ton is veel geld, maar het is nodig. Er is geen weg meer terug.”
GemeenteBelangen stelde middels een amendement voor om de bijna acht ton te verhogen zodat er rekening kan worden gehouden met inflatie in 2023. Daar stemde een meerderheid van de raad mee in. Het nieuwe bedrag is rond de 830.000 euro.
Een van de risico’s van de parallel-lopende ontvlechting en opbouw is het tekort aan (deskundig) personeel. Ook over de huisvesting van personeel was onduidelijkheid onder de raad. “Dêr wurdt yn it plan neat oer sein”, zei Visser (CDA). Komt al het personeel voor Dantumadiel straks op het huidige gemeentehuis te werken, elders of mogen ze ook thuiswerken? Dat onderdeel van de plannen wordt later uitgewerkt.