DAMWÂLD – Afgelopen maandagavond, 10 juli, werden er in het land bij VOF Hiemstra in Damwâld meer dan 100 verschillende nachtvlindersoorten gezien. De excursie werd georganiseerd door vereniging Noardlike Fryske Wâlden en Landschapsbeheer Friesland.
Er was een grote interesse voor het onderwerp, want al een week voor de excursie werd het aanmeldformulier gesloten. Met ruim 30 deelnemers was de avond goed bezocht.
Waarom een nachtvlinder excursie
De belangrijkste taak van de leden van de vereniging Noardlike Fryske Wâlden is het uitvoeren van Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb). Door ANLb worden goede leefgebieden gerealiseerd voor soorten die bescherming nodig hebben in het gebied van de Noardlike Fryske Wâlden. Het leveren van een hoge kwaliteit aan biodiversiteit in het agrarisch gebied staat centraal. Ook de vlinders hebben zo hun plekje in het werkgebied van de Noardlike Fryske Wâlden. We maken daarin onderscheid tussen dagvlinders en nachtvlinders. In Nederland leven er ongeveer 865 verschillende soorten macr0-nachtvlinders. LTO Noord, BoerenNatuur en de Vlinderstichting hebben in 2019 een monitoringprogramma ontwikkeld waarbij boeren zelf vlinders en insecten in het agrarisch gebied monitoren. Dit meetnet heet het Boeren Insectenmeetnet Agrarische Gebieden, afgekort: BIMAG.
BIMAG
Uitgangspunt van het BIMAG-project is dat in het agrarisch gebied samen met boeren dag- en nachtvlinders worden geteld. Met dit project worden boeren in staat gesteld om mee te werken aan meerjarig onderzoek naar insectenstanden in landbouwgebieden. Eén van de 115 deelnemers is NFW-lid en ook de gastvrouw van de nachtvlinderexcursie Attje Meekma. Voor het 5de jaar doet zij mee aan het monitoringsproject op hun bedrijf. 3 LEDemmers worden eens in de twee weken in de avond uitgezet, dit is een emmer met daarop een lamp met een trechter waardoor de nachtvlinders in de emmer terecht komen. De volgende ochtend, liefst voor zonsopkomst, worden de emmers geleegd en worden de soorten op de foto gezet en ingevoerd in het meetnet van de Vlinderstichting.
Perfecte weersomstandigheden
Op de avond van de excursie werd er niet gewerkt met de LED-emmers, maar met twee grote witte doeken met een lamp erboven. Voor het donker werd was er eerst een interessante presentatie in de schuur waar men onder het genot van een kop koffie meer te weten kwam over de nachtvlinders. Gerrit Tuinstra van Landschapsbeheer Friesland vertelde onder andere over de verschillen tussen dag- en nachtvlinders en over alle verschillende nachtvlinderfamilies. Na zonsondergang verplaatste de groep zich naar de witte doeken in het land om de soorten uit de presentatie met eigen ogen te bewonderen. De temperatuur was goed, er was weinig wind en er was bewolking. Volgens Gerrit gunstige omstandigheden voor de nachtvlinders. Deelnemers moesten eerst even wachten, maar dit geduld werd beloond.
7 nieuwe soorten
Als eerste melde zich de gamma-uil, een trekvlinder die zowel overdag als ’s nachts vliegt. Het werd donkerder en zo kwamen er steeds meer soorten op het doek af. Gerrit hield alles bij in een boekje en telde uiteindelijk meer dan 100 verschillende soorten nachtvlinders tussen 22:30 en 02:00 uur. Voor Attje zaten er maar liefst zeven soorten bij die zij nooit eerder op het bedrijf aantrof, dit waren onder andere de gestippelde houtvlinder en de porseleinvlinder. Ook de grote pijlstaarten kwamen voor het eerst dit jaar weer voorbij op het erf, waaronder 4x de grootste nachtvlinder van Nederland: de Ligusterpijlstaart. Al met al was de avond een groot succes en waarschijnlijk voor herhaling vatbaar.