DOKKUM/KOLLUMERPOMP – Het lerarentekort is al tijden aan de gang en wordt volgens de laatste onderzoeken ook nog erger dan dat het nu al is. Het tekort aan leerkrachten zorgde er zo’n anderhalve week terug voor dat bestuurder Heidi Rubingh van Stichting Arlanta een impopulair besluit moest nemen. De groepen 7 en 8 van CBS de Wegwijzer uit Kollumerpomp moesten noodgedwongen naar andere scholen. “Ik stond met de rug tegen de muur, er was echt geen andere oplossing meer die ten goede zou komen aan de leerlingen, want de leerlingen staan altijd voorop.”
Zes van de acht kinderen van CBS de Wegwijzer hebben inmiddels een ander plekje. Voor de andere twee kinderen is men nog druk op zoek, naar een passende school. Daarin blijven de ouders leidend. “Er was ook absoluut geen sprake van dat wij iedereen zo maar hebben weggestuurd, we proberen altijd in overleg te blijven en mee te helpen in de zoektocht”, vertelt Rubingh anderhalve week later op haar kantoor.
“Dit zijn impopulaire, pijnlijke besluiten, die absoluut niemand in de koude kleren gaan zitten. Ze worden mij ook niet in dank afgenomen. Uiteindelijk hebben wij zelf geschakeld met ook de Onderwijsinspectie, omdat we zorgen hadden over de kwaliteit van het onderwijs. We hebben de Inspectie deelgenoot gemaakt van de hele situatie, zodat we er ook lering uit kunnen trekken.”
Het lerarentekort drukt in iedere school op het rooster, maar op kleine scholen is zo’n situatie nog complexer. “Ik kan op dit moment niet zeggen wat dat uiteindelijk voor de individuele scholen kan gaan betekenen, of wat dat voor de gehele scholenkoepel betekent. Het enige wat ik altijd wel zeg, de opdracht die wij hebben is om goed onderwijs voor ieder kind te verzorgen. Dat is uiteindelijk de zorg en de opdracht waar wij voor staan.”
Als er binnenkort op een kleine(re) school iemand langdurig ziek wordt, ligt er opnieuw een uitdaging en dat is niet alleen binnen Arlanta zo. “We zijn als scholenkoepel, maar zeker ook landelijk, druk bezig met wat-als-constructies. Je moet namelijk niet willen, dat zoiets als in Kollumerpomp vaker gaat gebeuren.” Een van de oplossingen is mogelijk een dag korter per week naar school. “Zo zie je in het midden van het land bijvoorbeeld al dat er vier dagen per week langer les wordt gegeven. Dan kom je niet in de knel met onderwijsuren, maar heb je voor een dag wat ‘ruimte’,” vertelt Rubingh.
“Je ziet gewoon dat we meer kwetsbaar zijn op de kleine scholen. Als je al drie groepen hebt en er valt een andere docent voor langere tijd uit, kan je dat niet zo eventjes overnemen en is verspreiden over de school ook niet per definitie een goede oplossing, als je kijkt naar onderwijskwaliteit.”
De minister heeft de afgelopen tijd heel veel geld in het onderwijs gestopt. “Maar we hebben gewoon niet zoveel aan geld, als we geen gekwalificeerd personeel meer achter de hand hebben.” In en na coronatijd kwamen er ook vele gelden beschikbaar, om extra zorg te kunnen verlenen aan kinderen in het primaire onderwijs. “We hebben plannen gemaakt om extra zorg te verlenen, dat extra geld hebben we gekregen, maar uiteindelijk konden we het niet inzetten. Simpelweg, omdat we geen personeel meer hebben die de zorg dan moet verlenen.” En dat doet ook de bestuurder pijn. “Er is naast geld echt iets anders nodig en ik zie zelf ook niet hoe dat op korte termijn gerealiseerd kan worden.”
Rubingh ziet een grote uitdaging voor de aankomende jaren. “Ik maak me echt oprecht zorgen over de toekomst van het onderwijs in z’n algemeen. Wat je ziet is dat onderwijs veel meer is dan goed leren rekenen en lezen. Onderwijs gaat er ook over hoe je je sociaal-emotioneel ontwikkelt als kind. En ook over wat gebeurt er om je heen en wat kunnen wij hier als kinderen mee?”
Vanuit de overheid is daar wat Rubingh betreft soms (veel) te weinig aandacht voor. “Er ligt vanuit de overheid een enorme druk op scholen. De prestaties op rekenen en taal zijn op dit moment onvoldoende, de opbrengsten van kinderen moeten maar omhoog. Alleen dan denk ik, van hoe dan en wat dan?”
Bestuurder Heidi Rubingh over ‘situatie Kollumerpomp’ en de toekomst in het algemeen