AUDIO: Vogelgriep loopt uit op een grote crisis

WADDENGEBIED – De vogelgriep loopt langzamerhand uit op een grote crisis. Van de Waddeneilanden, maar ook vanuit de provincie komen meldingen van dode vogels. Met de Veiligheidsregio is er maandag overleg over de aanpak van de crisis. Op de Waddeneilanden zijn meerdere dode grote sternen aangespoeld. “Op Schiermonnikoog is een dode grote stern gevonden, met een ring aan de poot. Die was geringd op Griend op 11 juni 1994. Kun je nagaan, dat beestje is 28 jaar heen en weer gevlogen naar Nieuw-Zeeland en Griend om daar te broeden”, vertelt Jan Willem Zwart van Natuurmonumenten.

De situatie op Griend viel niet tegen. “Vogelwachter Jan Veen was daar dit weekend. Hij trof veel dode kuikens aan van de grote stern en wat volwassen meeuwen en scholeksters, maar niet de duizenden die we verwachtten. Het kan zijn dat een deel van de eerste broedsels al klaar is en alweer weg is.” Duivels dilemma Een van de punten om bij het overleg te bespreken, is wat te doen met de dode dieren. “Dat is een duivels dilemma. Het gaat juist om vogels die in kolonies broeden. Als je de kolonie binnengaat om ze op te ruimen, dan verstoor je de rest en heb je bovendien kans om het virus verder te verspreiden. Of moet je ze laten liggen, maar dan is er ook kans op besmetting. De vogelwachter op Griend heeft ze geruimd en diep begraven.”

Bij het bespreken van het plan van aanpak zijn verschillende partijen. “Iedereen heeft zijn eigen verantwoordelijkheid, de wilde vogels zitten overal, en weten we dat van elkaar. De gemeente moet de kadavers afvoeren, het waterschap heeft een registratieapp en de Veiligheidsregio heeft een coördinerende rol.”

Niet alleen op de eilanden en bij de kust worden dode dieren aangetroffen. “In de provincie zijn ook verschillende koloniën, zoals bij het Hegewiersterfjild. Daar zijn ook veel dode dieren gevonden. Op Texel zijn ze bijna allemaal dood. Daar blijft niets van over.”

Niet aankomen

Zwart roept om dode dieren met rust te laten als mensen ze zien liggen. “Niet aankomen. De vogelgriep is nog niet één op één overdraagbaar op de mens, maar het zit er wel heel dichtbij. Het kan overgedragen worden op vleesetende dieren zoals katten, honden en vossen. Dat is redelijk dicht bij de mens. Als dat overslaat, zijn we nog verder van huis.” Het heeft ook geen zin om zieke dieren naar de dierenambulance of dierenarts te brengen. “Die kunnen er niets mee, dus laten liggen.”

Dode zeehonden

Aan de Friese Waddenzeekust bij Wierum en Holwerd zijn zaterdag twee jonge zeehonden aangespoeld schrijft Omrop Fryslân. Het zeehondencentrum in Pieterburen adviseert aangespoelde zeehonden te laten liggen en ze niet aan te raken. Ze kunnen besmet zijn met vogelgriep of andere ziekten.

Tussen het dorp Wierum en buurtschap it Skoar dreef aan de voet van de zeedijk een zeehond in het water die al ongeveer een week dood is, schat Rinaldo Korst. Hij is vrijwilliger bij De Fûgelpits in Moddergat. De organisatie waarvoor hij actief is, wordt na een melding ingeschakeld door het zeehondencentrum in Pieterburen om ter plaatse te kijken hoe de situatie is.

Bij de veerdam van Holwerd lag een levend zeehondenjong. Dit dier was nog erg jong. Het is nog niet zo lang geleden geboren en waarschijnlijk zijn moeder kwijtgeraakt. Het beest lag niet ver van de autoparkeerplaatsen op de veerdam.

Met rust laten

Beleid is dat aangespoelde zeehonden de eerste 24 uur met rust worden gelaten. Bij nacontrole zondagmorgen zag Korst dat het jong bij Holwerd er niet meer lag. Maar zondagmiddag was hij er toch weer, nu aan de andere kant van de dam. Er stonden veel mensen omheen en het beestje was afgevallen en daarom heeft Korst hem toch maar meegenomen naar de opvang.

Korst kan zo op het eerste gezicht geen doodsoorzaak aanwijzen voor de jonge zeehond bij Wierum: “Sommige jonge dieren gaan gewoon dood. Dat is bij vogels ook zo.” De dode zeehond heeft hij zaterdag meteen afgevoerd. Het dier was in te slechte conditie voor onderzoek en is naar een destructiebedrijf gebracht.

Niet meer alle zeehonden naar opvang

Er zijn tegenwoordig ongeveer 34.000 tot 35.000 zeehonden in het Nederlandse Waddengebied, zegt Korst. In tegenstelling tot in het verleden worden niet meer alle zeehonden meegenomen naar de opvang. Als het kan, laat men levende dieren eerst 24 uur liggen. Na de vondst worden de dieren gewogen en daarna teruggelegd. Bij dode zeehonden wordt een inschatting gemaakt of onderzoek nog wel mogelijk is. Is het beest te ver heen, dan kan dat niet meer. ‘Pieterburen’ kan voor aangespoelde zeehonden aan de Friese Waddenkust een beroep doen op twee dierenhulporganisaties: De Fûgelpits voor het gebied van Lauwersoog tot ongeveer Holwerd en de stichting Dierenambulance Dier in Nood voor de Bildthoek tot Zurich.

Jan Willem Zwart

Onze vogelwachters op #Griend gaven verslag van wat zij dit weekeinde aantroffen. Enkele honderden dode vogels grote stern, zilvermeeuwen en kokmeeuwen. Onderstaande foto is van Jan Veen. Vogelgriep is echt verschrikkelijk! pic.twitter.com/NdwcwK8elU

— Jan Willem Zwart (@JanWillem_Zwart) June 19, 2022

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail