DOKKUM – De gemeenteraad van Noardeast-Fryslân is bijna unaniem akkoord gegaan met de begroting van bijna 180 miljoen euro voor het jaar 2024. Alleen de Partij van de Arbeid stemde tegen de begroting. De overige partijen stemden allemaal voor. “Foar de kommende jierren liket it hiel knap, dat komt omdat wy no noch yn it ’trap-op-trap-af’ systeem mei it Ryk sitte”, vertelt wethouder financiën Jouke Douwe de Vries. “Oant ‘e mei 2025 sjocht it der allegear hiel goed út, mar 2026 is no in ôfgrûn, puer omdat der yn Den Haach noch gjin beslút nommen is oer hoe’t de gemeenten Ryksjilden krije.”
De begroting werd binnen een dik uur vastgesteld. Volgens wethouder Jouke Douwe de Vries komt dat door het proces. “Dat proses begûn mei de Kadernota yn july fan dit jier, dat is eins in soarte fan konseptbegrutting dy’t je ôfleferje yn july. Dêr is it swiertepunt hinne ferlein at it giet om ús gemeentefinânsjes, dat hat allegear ek wat langer duorre. Dêr wiene doe ek wat mear moasjes en amendeminten. Dy hawwe wy fertaald nei dizze begrutting en dêrtroch koene wie hjoed wat rapper.”
Wethouder Jouke Douwe de Vries in gesprek met verslaggever Ben de Jager
Voor het Programma ‘Ynwenner en Bestjoer’ is in totaal 9.9 miljoen euro begroot, daaronder valt het besturen van de gemeente, de dienstverlening en veiligheid. Voor economie en werkgelegenheid, recreatie en toerisme is iets meer dan 2,3 miljoen euro weggezet in de begroting. Voor de voorzieningen in Noardeast, de onderwijshuisvesting en -kansenbeleid, sport en cultuur wordt bijna 9,4 miljoen euro uitgetrokken. Voor de posten ruimtelijke ontwikkeling, wonen, milieu en het afvalbeleid is zo’n 13,5 miljoen euro begroot.
Er wordt bijna 26,8 miljoen euro voor de algemene dekking ingezet, daar moet men denken aan overheadkosten binnen de organisatie en onvoorzien. Voor verkeer en vervoer, het beheren van de openbare ruimte, het onderhouden van sportvelden en gebouwen en het beheer en onderhoud van begraafplaatsen is begroot op zo’n 30,7 miljoen euro. Voor het programma ‘Soarch en wolwêzen’ wordt het meeste geld gespendeerd: bijna 76 miljoen euro. Onder het programma valt de WMO, toegang tot zorg en ondersteuning, inkomenshulp, participatie, de jeugdwet, gezondheid, welzijnswerk en onderwijs. Zo’n 11 miljoen euro is gereserveerd als ‘reserve’.
Alle partijen in de raad stemden in met een motie om de betaalbaarheid van starterswoningen beter te kunnen definiëren. Er wordt vanuit de gemeenteraad een werkgroep opgetuigd, om een expertmeeting op het gebied van betaalbaar wonen in de gemeente Noardeast-Fryslân te organiseren. “De einresultaten fan de ekspertmeeting kinne wy brûke yn it takomstige belied fan it betelber wenten bouwen.” Wethouder Wonen Bert Koonstra kon zich vinden in de motie. “Wy binne meiinoar drok dwaande en ik begryp dizze oprop fan de ried. Wol moat ik dêr fuortendaliks in winstwaarschuwing by ôfjaan op finansjeel mêd. Wy sitte mei 3 amtners op it ûndewerp wenjen. Op it momint dat der ien ekstra nedcih is, dan kom ik ek rjochting jim as ried mei in útstel om it finansjele part te boargjen.”
Fractievoorzitter Gryte Schaafstal van de PvdA liet weten: “Wy kinne ús yn de grutte kaders fan de begrutting fine, mar omdat de wichtige, belangryke ûnderwerpen foar ús, net meinaam wurde. Stimme wy as PvdA tsjin dizze begrutting.” Het ging onder andere over een ingediende motie over het opzetten van dierenwelzijnsbeleid, die door het college werd afgeraden. “As kolleezje nimme wy bistewolwêzen altyd mei yn it belied”, liet een van de wethouders weten.
Vorig jaar tijdens de begrotingsvergadering ging het eveneens over het ‘rampjaar’ 2026 voor de financiën van gemeenten. “Doe sprutsen wy fan in ravijn, dat giet reedlik steil nei beneden en dan rap wer omheech, mar no is it in ôfgrûn”, vertelt wethouder de Vries. “Wy ferwachtsje no at der neat feroaret dat wy yn 2026 sa’n 2 miljoen te min hawwe. Yn 2027 is dat sa’n 4 miljoen euro, mar goed dat binne dagkoersen op ’t heden.”
Maar zover is het nog niet, omdat het Rijk nog een besluit moet nemen over de financiering van de gemeenten. Alleen heeft dat nog wel enige tijd nodig, omdat er überhaupt eerst een nieuwe Tweede Kamer moet komen. “Tegearre mei de Feriening fan Fryske Gemeenten, mar ek de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, hâlde wy der dêr yn Den Haach wol druk op. Wy moat witte wêr’t wy oan ta binne.”
Echt zorgen heeft de Vries nog niet over die jaren. “Wy kinne at it net better wurdt, altyd gripe nei de kar fan Zero Based Budgetting, mar wy wolle as gemeente foarút en net hoeche te besúnigjen, as de lêsten omheech bringe. No stiet der yn in hiel soad ferkiezingsprogramma’s wol dat der genôch jild nei gemeenten moat. Dus wy wachtsje de ferkiezings earst mar eefkes ôf, op 22 novimber.”