AUDIO: Amelander kardinaal Johannes de Jong krijgt postuum Yad Vashem-onderscheiding

AMELAND – De Friese kardinaal Johannes de Jong (1885-1955) krijgt alsnog een Yad Vashem-onderscheiding voor zijn verzet tegen de Jodenvervolging. Hij is een van de weinige Amelanders die de onderscheiding krijgt. Dat schrijft Omrop Fryslân donderdag.

Het Aartsbisdom Utrecht meldt dat het Holocaust-herdenkingscentrum Yad Vashem in Jeruzalem daartoe heeft besloten. Kardinaal Eijk, de huidige aartsbisschop van Utrecht, had in april 2018 de aanvraag voor De Jong nog stopgezet.

De Jong werd geboren op Ameland en groeide op in een bakkersfamilie met acht kinderen. Het waren armoedige tijden op het eiland, vertelt Jacob Roep van de historische stichting De Ouwe Pôlle Ameland. “Maar hij kon goed leren. Dat heeft de toenmalige pastoor Scholtens ook gezien.”

In het radioprogramma No derfoar! vertelde Roep over De Jong

Bisschop van Utrecht

Naast het onderwijs op Ameland kreeg De Jong daarom ook extra onderricht. Later werd hij priester en leraar. In 1936 is hij bisschop van Utrecht geworden. “Daarmee was hij eigenlijk de hoogste katholieke geestelijke in Nederland”, zegt Roep.

Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog was De Jong aartsbisschop van Utrecht. Hij heeft toen persoonlijk risico gelopen, onder andere omdat in de kluis van het aartsbisschoppelijk paleis de versleutelde onderduiknamen van Joodse kinderen werden bewaard.

Roep: “Hij wist dat hij onder grote druk stond en dat de Duitse bezetter hem ook volgde en in de gaten hield, maar dat weerhield hem er niet van om in de kerken namens hem duidelijk te zeggen dat hij tegen de Jodenvervolging was en dat is hem natuurlijk niet in dank afgenomen.”

Kardinaal Eijk trok bijna vier jaar geleden de aanvraag voor de onderscheiding voor De Jong in, omdat er vermoedens werden geuit dat zijn naaste medewerker Felix van de Loo zijn neef Wilhelm van de Loo, een beruchte SS’er, van het vuurpeloton wilde redden door zijn netwerk te gebruiken.

In dit verband kwam de cruciale vraag op of De Jong hierbij betrokken was. Archiefonderzoek door Joep van Gennip wees uit dat De Jong geen gratieverzoek wilde doen. Daarna werd de aanvraag voor de Yad Vashem-onderscheiding voor De Jong heropend.

Ameland

Op Ameland zijn ze trots op de postume onderscheiding voor De Jong en op wat hij voor de mensen heeft betekend, zegt Roep. “Er is een school naar hem vernoemd, er is een standbeeld van hem. Het huis waar hij is opgegroeid, de bakkerij, staat er ook nog steeds en ook het bisschopshuis op Ameland, waar hij vaak kwam als hij op vakantie was.”

Volgens Roep is de Amelander kardinaal heel belangrijk geweest voor de koers van de katholieke kerk in Nederland. “Echt een moreel kompas.”

De ambassadeur van Israël in Nederland zal de Yad Vashem-onderscheiding later dit jaar uitreiken aan een familielid van kardinaal De Jong.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail