VIDEO: Plan voor ‘IJsfontein’ op De Markt gepresenteerd

Onder grote belangstelling is donderdagavond het ontwerp voor de fontein in Dokkum gepresenteerd. In de Grote Merk informeerden artistiek leider Anna Tilroe, kunstenaar Birthe Leemeijer en Oeds Westerhof (Leeuwarden-Fryslân 2018) bewoners en ondernemers. In het kader van Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa in 2018 ontwikkelde curator Anna Tilroe het idee om voor alle elf steden in Friesland een blijvende fontein te laten ontwerpen door elf internationale, toonaangevende kunstenaars.

Voor Dokkum heeft de Nederlandse kunstenaar Birthe Leemeijer nu een eerste ontwerp gemaakt dat op een overrompelende manier Bonifatius, de Elfstedentocht en de klimaatverandering bij elkaar brengt. Het ontwerp is in eerste instantie gedacht voor de Markt, een plek die grote historische waarde heeft en waar de fontein een schitterend ontmoetingspunt voor de Mienskip zou kunnen zijn.

Leemeijer bestudeerde voor haar ontwerp onder andere archiefbeelden van de Elfstedentocht en was geïntrigeerd door de ijsbaarden van de schaatshelden. Die baarden leken te groeien en ze maakten, samen met de witte ademwolken, de heroïsche inspanningen zichtbaar en voelbaar. Zo ontstond het idee om een fontein te maken die ijsbaarden vormt en nevelwolken uitademt.

De basisvorm van de fontein gaat terug naar een foto van fotograaf Bert Koch uit 1963. Op deze foto uit de legendarische koude winter – toen zelfs de Noordzee bevroren was – is te zien hoe zich een sculptuur van ijs had gevormd in het terugtrekkende zeewater. Met het terughalen van de vorm, uitgevoerd in een grijze steen, verwijst Leemeijer tegelijk naar het verleden van Dokkum, ooit een belangrijke havenstad gelegen aan de rand van de zee.

De ijsfontein is ontworpen voor de historisch rijke Markt en wordt daar omringd door 52 eiken. Deze verwijzen naar de 52 martelaren die samen met Bonifatius bij hun poging de Friezen te kerstenen bij Dokkum werden vermoord. Als antwoord van de Friezen op het omhakken van hun heilige eiken. De bomen vormen vlakbij de Grote Kerk een uitnodigende kloostertuin, met middenin de ijsfontein – als monument voor de tocht der dapperen.

Burgemeester Marga Waanders van de gemeente Dongeradeel roept samen met de verantwoordelijke wethouder Pytsje de Graaf de bevolking op om reacties te geven op het ontwerp. ,,De fontein is een geschenk van Culturele Hoofdstad 2018 aan de mienskip. Het gemeentebestuur is enthousiast en ziet dat het een verrijking kan zijn voor Dokkum en omgeving. Maar daar gaat het nu niet om; het gaat erom wat de mienskip ervan vindt”, aldus Marga Waanders.

De gemeente roept de bevolking dan ook op om via www.dongeradeel.nl een reactie te geven. De gemeente wordt als de plannen goed worden ontvangen verantwoordelijk voor het afstemmen van de openbare ruimte op de fontein. Als de fontein er daadwerkelijk komt, wordt deze eigendom van de gemeente. Als de bevolking positief tegenover het ontwerp staat, worden vervolgens de mogelijkheden voor realisatie en onderhoud onderzocht.

De fontein heeft ook een sterk ecologisch aspect. Hij verwijst naar de klimaatverandering doordat de vorming van het ijs wordt bepaald door het spel van de elementen waar het al dan niet doorgaan van de Elfstedentocht zo afhankelijk van is. Leemeijer ontwikkelde daarvoor een goudkleurig plateau van zonnepanelen, dat voor de Grote Kerk in het plaveisel ligt. De zonnepanelen zijn gerangschikt volgens het principe van de Fibonacci spiraal. Deze structuur, zo ontdekte Fibonacci in de twaalfde eeuw, zorgt in de natuur bij de ordening en rangschikking van zaden, bladeren en celstructuren voor een optimale lichtopbrengst. Hier wekken de spiralende zonnepanelen de energie op voor de ijsfontein. Zo voedt de warmte de kou.

In het spel van de elementen zal de fontein er elke dag anders uitzien. Afhankelijk van de warmte en energieopbrengst groeit en smelt het ijs, druipen de ijspegels en stomen de nevelwolken. De bomen eromheen veranderen in hun eigen ritme al naar gelang de seizoenen. s’ Avonds vormen fontein en bomen een feeëriek verlicht, nieuw historisch centrum van deze prachtige oude stad.

Video: Boukje Hendrika Weistra en Hendrikje Talsma

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail